Kamis, 29 Juni 2017

GOLGATA

GOLGATA










Punguan na hohom di Parningotan
Ari hamamate ni Tuhan Jesus

(Pukul 2)










Ds. P. M Sihombing
Hata huhuasi
“alai Kristus na tarsilang i do hujamitahon hami”, ninna Apostel Paulus, jala laos I do naeng jamitahononta marhite buku na metmet on.
Nunga adong nian di hita sada buku na metmet na margoar “Aturan ni parpunguan di tingki Parningota Panaonon ni Tuhan Jesus: - naung somal I tapangke di hurianta HKBP. Alai, ndada na marnalobi, gariada tahe sai na marnahurang dope angka buku na songon I di hita laho padamoshon panghilalaanta nionjar ni haporseaon laho maniop manang mangauhon na tinaon ni Tuhanta humophop hita. Binahen do goar ni buku na metmet on “Golgata”, anggiat targorga tu rohanta bohi ni Jesus na manatap hita di bagasan holongna na badia sian silangna na di partangkurahan I laho patupahon hasesaan ni dosanta.
Na pinangke do buku na metmet on di parningotan di hamamate ni Tuhanta tu punuan na hohom di passion 1965 di hurianta HKBP Ressort Tomuan Pematang Siantar. Longang do roha mamereng na pola nania angka dongan na sosombopon di tingki punguan i. Ndang binoto manang aha na mangojar rohanasida di na tumatangis i. Molo ala na targorga do tu rohana hinabernit ni na tinaon ni Tuhanta ALA NI DOSANTA, ra marlaba do na songon i. Alai anggo ala ni pangkilaan sambing do I, manang gabe tartogu roha tu sitaonon portibi, ndada ndad tu na tinaon ni Thanta I, ndang apala I sintuhuna atik pe laos tong do adong gurasa na boi siparhaseangon nang sian i. dung sidung pungun I, miduk angka dongan pangula na ro mangido liturgi na jinahahon I laos mangido asa pinarongkomhon. Alang nian roha laho parongkomhonsa, ai niantan na hurang singkop dope isi ni buku on paandaron tu antaran ni huria na bidang, ai tinagam roha na miduk dope angka dongan na lobi tumau sia iba di pangalaho on. Alai songon dalan laho mangirpasi rohanta tu angka ulaon na umuli dope sian on, taparhaseang ma buku na metmet on.
Ala digoari dongan na umbege jamita on do gabe jamita andung buku na metmet on, gabe laos niuji do paihutihuthon di pudi ni buku on angka lapantan ni hata andung na pinagke di jamita on.
Anggita ma mantat pasupasu di hita na manjaha buku na metmet on hinorhon ni silang dohot panghophopon ni Tuhanta Jesus.








Panurat





Hata sipatudu
Ala marrumang andung do jamita on, jala adong do saotik imbarna sian na somal tapangke, niuji do patupahon manang na pigapiga pandohan sipatudu laho pagaburhon dalan sidalananta tu hasasaut ni punguan na hohom sihobasanta :

1. Ia buku na metmet on, di punguan na hohom
    pukul 2 botarina do pangkeonta.
2. Sada halak sambing do na manguluhon punguan
    on nidonganan ni sipalu organ dohot na mamalu
    giringgirng.
3. Na manjahahon ende laos na manjahahon Jamita
    on do dung jolo manghuling organmambuat  toon
    na, laos dijahahon ma sasabintas songon na somal   
4. Naeng ma tangkas taparrohahon angka na patut
    ondolhononhon. Tangkas ma taatur parlogu,
    pargogo dohot parnanget ni soara, parhatop dohot
    parlambatna.
5. Andorang so taadopi punguan na hohom i, patut  
    ma hita mangarade panjahaon on jumolo di bilut-
    ta sahalak hita dohot soara.
6. Angka nomor ni ayat dohot nomor ni ende, ndang
    pola sijahahononhon.
7.Ingkon jumolo songon na tapanghilalahon sitaono
   i asa taboto parpangondol ni angka pandohan disi.
8.Ganup dung sidung ende, sai humosa jolo manang
   na pigapiga second, disi pe asa niuduta.
9.Naeng ma dibagasan partangiangon hita mangho-
   basi sude siulaon na hohom jala marhadohoan on.

Ende no.  No. 88, 1. 2. 4.    BL.106
‘1. Jesusku naung manobus ahu sai naeng  
      haholonganku Ho
      Tu dolok Golgata Ho laho Nionjar ni
      holongMu do
      Hupuji nasa asiMi Alai gumodang holongMi

‘2. Tarsolsolbagi do rohangku Paidaida dangolMi
      Marningot sasude dosangku Ai i do na tinaonMi
      Hupuji nasa asiMi Alai gumodang holongMi

‘4. Bagas uhirhon tu rohangku PangkophopMi
     humophop au
     Tusi ma togu pingkiranku Guru di Ho sambing
     ma ahu
     Hupuji nasa asiMi Alai gumodang holongMi


Jongjong ma hita saluhutna di bagasan hahohomon.

            Marhitehite Goar ni Debata Ama dohot Goar ni AnakNa, Tuhan Jesus Kristus
dohot Goar ni Tondi Parbadia, na tumompa langit dohot tano on. Amen.

Na gabe pangloi do Kristus paima mate pola tung mate tarsilang. Di dia angka soropmi ale hamatean ? Di adi pangagoonmu ale banuatoru ? – taendehon Haleluya 3x.
Martangiang mahita.

Tatangihon ma sian hata ni Debata na tarsurat di Rom 6 : 3-5.

   Na so diboto hamu do on: Sude hita, nasa naung tardidi tubagasan Kristus Jesus,
tu bagasan hamateanna do hita tardidi?  Antong, naung tartanom do hita rap dohot Ibana marhitehite pandidion i tubagasan hamatean, asa marparange hita di bagasan ngolu na imbaru, songon Kristus naung hehe sian angka naung mate hinorhon ni hasangapon ni Amana. Ai anggo nunga sanghambona hita dohot Ibana, di na rap mate hita dohot Ibana       i, suang songon i ma hita nang taringot tu haheheon. Amen.

Ende no 84: 1    BL.195

Aut na ginorga tu rohangku, bohiM di na lao mate Ho
Aut na huingot o Tuhanku, tongtong pangkophopMi di au
Ai Ho do paluahon ahu, dosangku do pinorsanMi
Didaoni Ho parsahitonku, martua au binahen ni i.

            Gorga ma tu roham ale angka ama parsinuantunas. Uhirhon ma tu tondim ale angka ina parsinuanbeu, panghilalahon ma ale siadosan pangarudok na togos. Ida ma Tuhanta i sirajaibot, nunga gantung Ibana di silang i. bege ma simarimbun, nunga dipangiar Jesus soarana. Tangihon ma sibijaon, nunga marsoara na gogo Ibana mandok, Eloi, Eloi lama Sabachtanei – Ale Debatangku-Debatangku, boasa tung tadinghononmu Ahu ?
            Debata ditadingkon Debata ? Ditadinghon ? nunga ditadingkon jolma Ibana, nunga ditadinghon angka siseanna, gari mata ni ari nunga naeng manilu manadinghon Ibana.
            Ida hamu ma jolma i, ninna si Latus na sangap i. beha ia ho, tadinghononmu do i ? Dohononta ma, patut ma antong parmudarhononhu na tinaon ni Tuhanki asa marpangkorhon i di ngolungki. Ala ni i, hupaunduk nama simanjujunghu, hupatungki ma panailingku, hupahusorhusor ma na tinaon ni Jesus i anggiat jumpang tua ahu, anggiat dapotan ngolu ahu sian si aginon  ni Tuhanki. Asa hisar tondingku siala parsilungunonna i. ndang tarbahen so marsinunuton ahu ganup ari di siulubalang ari on molo hupahebaheba ngolungku dohot sileapon ni Tuhanki.
            Amang, bege ma, tardok hira na tolu hata do na manghamham partinaonan ni Tuhanta ro di hamamatena i songon batu na mardalihan na so tarsirang. Patut ma tapeop i. manghuling ma Ho Tuhan sian silangmi, mananginangi do hami na dangol on, na hundul pualpualon na tindang pangalelaon on ala ni dosa i. Ia sitolu hata na ginoaran ondeng, angka on ma na gabe hata mutiha ni sitaonon ni Tuhanta i.


1.      Gabbata.
     
Hata Heber do i na mandok, pantarbatu na nilapis dohot mamer, habangsa paruhuman na jinuguhan ni si Latus laho mandabu uhum tu Jesus i ninna si Johanes. Pasada ma roham mangihutihut Tuhanta saleleng di paruhuman i, i ma na naeng soarahonon ni Gabbata on. Paihutihut ma sude hata, linsinglinsing dohot reherehe nang tijur pe na masa di Gabbata on.

2.      Via Dolorosa.

Tutu hata latin do on na mandok, dalan sitaonon, lapang heberniton, manang di hata andung didok ma on padang harorobur, i ma dalan na binolus ni Tuhanta mamungka dung ampe tu tangkuhuk manang tu situmalha ni Tuhanta i hau pinarsilang na dokdok i tu sitangkingon ni rajanta i sahat tu hapapajalna. Paihutihut ma na masa disi asa lam paltak holong ni roha ni Tuhanta i.

3.      Golgata.
Na ro do hatai sian Golgoleth di hata Heber manang didok, Gukgutha di hata Aram mandok partangkurahan. Inganan hapajalan ni Tuhanta i. disi ma Tuhanta paujungkon ulaon panghophoponna i. paihutihut ma na masa disi anggiat lam gomal tu roham hasesaan ni dosa pinatupana i.


Ende no  76 ,2        BL.199

2. Ingkon sai Ibana ingotonku, uju na tarpajal i.
   Tu hau pinarsilang ginantungkon, sai mabaor  
    mudarNa i.
   Ai humophop au ditaon uasNa, asa dohot au muse
    upaNa.
   Ai ditatap do au on, di pandokNa: “Nunga sun !”

Ida ma nunga diboan be Tuhanta i sian porlak Getsemane jala dipasahat tu tangan ni angka panguhum. Nunga sahat Ibana tu Gabbata, i ma pantarbatu paruhuman ni si Latus i. Pulutna i rohana manjangkon Tuhanta i, naung tinali jala tinogu ni sintua ni malim rap dohot sintua ni bangso i marhite torop halak angka na marpodang jala marlombutlombut. Aha ma so dohonon ni Tuhan i : Hira na dompak panamun do hamu hehe marpodang jala marlombutlombut managkup Ahu.
            Nunga dipareso si Hannas. Si Kayapas pe ndang olo hatinggalan, dipatolon do Jesus tu Debata Siparngolu i, pola diribakkon ibana paheanna ala ni rimasna tu Jesus i. ditijuri nasida ma bohina, na deba manompuk jala na debanari mangalinsingi. Sibotosurat dohot natorop i pe pauruuru Jesus i.
            Aha upam di roham ale panguhum molo degeon ni Tuhanki pantarbatum na marlapiskapis i. songon na martata suping ho paidaida Tuhanki na tinogu tu jolom i. Dia ma ulim molo pola ingkon jongjong Tuhanki di jolom ale Latus ? Si Latus na holongan di pangkat, na mabiar mida kesar jala na tagi mambuat roha ni natorop i ?
            Boasa paloasonmu sintua ni malim dohot natorop i pangiar soarana be martuhashon na tuhas tu Jesus na so marpipot i ? Na deba mandok sian nasida, sipabalikbalik bangso do Tuhan i. Na debanari muse mandok na diorai Jesus do mangalehon guguan tu Kesar. Adong muse mandok na didok Jesus di Ibana Raja jala sipanggunturi di Ibana marhite pangajarionna. Ndang boi be pahohomonmu sude pamangan ni angka panuhasi na sumalin on ?

K o o r.

Ale Tuhan ! Boasa ma pola paloasonmu be si Latus na bisuk i masuru Tuhanki asa dibahen tu na hinosoman ni rohana i ma si Herodes parjahat i ? Holan ala di bege ho do Latus na sian Galilea Jesuski mangajari hape gabe pintor taringot roham tu si Herodes na hinosomanmi na topet ro mardalani tu Jerusalem na ribur i. nda marsalisi do hamu nasailaonna on ? Tuani ma adong Jesus ate Latus asa adong pasurusuruonmu mambuat rohani si Herodes i. Boasa ?
Ida ma, nunga diprengkelengnkeli si Herodes Tuhan i, ai las situtu rohana, ai nunga nania lelengna naeng idaonna Jesus jala idaonna nian tanda sipatupaonna songon na binegena na sailaonna i. Godang-godang disungkonhon si Herodes i, hape na pasombu tagas do, ala ni i do umbahen na so di alusi Jesus ibana nanggo sangkababa. Las roham ale Herodes manjalo haroro ni Jesus na tinali i, ala ni aha do ? Ala ni ribur ni kota Jerusalem i do ? Ala ni aha ? paboa ma. 0h, ala na naeng berngonmu do tanda sipatupaonna ala naung dibege ho baritana. Ida ma i. Amang dangolna i, ingkon paluaonmu ma hape Herodes Tuhanki puaspais pahaepahulu, paulaulaonmu Ibana songon na dipasangap ho, hape na mangaleai, na mangarehei do ho. Dipaulaula ho mangalehon abit na uli, hape na pauruurhon do ho.
Amang dangolna i, ponjot so na bolon, sungkot so na ginjang Tuhanki di bahen ho Herodes, tu aha pe so tampil tu dia pe so langku. Aha ma pola alithononmu abit na arga i, na bontar i tu Tuhanki ? Ndang na mangaleai ho disi ? Inang, ida ma, nunga dipajantar si Herodes Tuhanki rap dohot soridaluna i songon raja bolon mulak tu tu si Latus parsipitulili i. Songon i ma hape dibahen ho ale Herodes asa longkang hosom naung leleng i tu si Latus.
0 Latus, Latus – Ua bahen ma uhum na sintong  tu Tuhanki ! Pola ma pebengkuhonmu na tigor i ? ian ise ho marsiajar ale Latus ? Pasombuonmu sala na so marpipot i ? Tung barani pulut ma roham manogu Jesuski huhut mangalinsingisa ? Ndang digerekhon ho ale Latus pambahen ni soldadu i – ida ma nunga didandani nasida sungsangdurijala dipaula dipartumpalhon tu Jesuski. Baju dapdap i pe dilithon do tu dgingna, nda hinagok n pangaleaion do i ? 0 Latus, Latus – tailihon ma, nda nunga ro ompu api parsinonduk bolonmi, nunga donok pardihutami, ida ma nunga sahat tu pantar paruhumanmi tungganeborum si Caludia Procula, na sai busisaon jala bubuason di lambungmi. Nda dihusiphon do tu ho, didok, “sotung dihahua ho halak partgor i, ai mansai susa situtu do ahu na borngin ala Ibana”, ninna do. Boasa paula so begeon mu i Latus ? Tarhona dope dipaluhut ho angka sintua ni malim ro di natorop i. Tarhona dope ho marsijuguhon ? Nunga didok ho nian na sintong, ai diparhatopot ho do pola ro di tolu hali mandok : “Ndang adong dapot ahu sala ni halak on”. Diulakhon ho muse mandok : “Ndang adong parulanna mambahen Ibana marutang hosa”. Salpu i, ndang sombu dope roham gabe didok ho ma muse : “Ai aha do na jat dibahen halak on, ndang jumpang ahu di Ibana na tau gabe marutang hosa”. 0 Latus, ndang barani ho manghajongjonghon na sintong ? Matanggak (mabiar) mida rupa ho tahutan mida bohi ?

Pir ni roham i paloashon angka soara na marsuraksurak i. Ida ma nunga ro manosaknosak angka natorop i, natuatua dohot angka naposo pe. Bege soara i, orukna i, gari soara ni sitengardibanua ndang pola songon i. ronggur nama na maniala. Hape, hape soara ni angka jolma do i. Tangihon ma nda didodk do : Parsilangkon, parsilangkon ma; Padao, padao ma; Pusa, pusa ma !
Sombu ma antong roham ale Latus mambuat aek mamuri tangamu ala na so tarbege ho be suraksurak ni natorop i, ai lam ganda do gaorna. Anggo hurang dope di ho aek Latus aek laho mamuri tanganmi, bidang dope laut dohot tao ingananna. Dirimpu ho ias ho sian na masa i binahen ni aek i ? Ah, dangolna i, porsukna i. Agan pe diuji ho ale Latus mandok “lias do ahu mudar ni 0n, hamu do na sari disi” anggo di natorop i mura do alusanna i, nda didok do, marsapata tu hami dohot tu ianakhonnami ma mudarna i”. Nunga humitir iba managam aha ma puas ulaning sian pamanganmi ale Latus ? Amang, on do hape : Boan hamu ma Ibana, parsilangkon hamu ma, ai ndang jumpang ahu salana. Pulut ma roham ale Latus paborhathon Tuhanki tu silang i, nunga dilinsingi ho Ibana. Hape linsinglinsing mangonjar jala pataruhon tu silang i do dibahen ho i nang pe so jumpang ho salana ?
Boasa ma so dianturehon roham, so nanggo diambureshon ho mamereng soldadu na ro manahopi Tuhanki ? Porsukna i, ida ma nunga dilinsingi Tuhanku na so mangalo i, pamanat ma tanggurung simandorpina i, nunga tung marlilitlilit bogas ni samboksambokna i ? Linsinglinsing na marpalait I nunga hona samboksambok na marmata holiholi martanggurung hulinghuling I, nunga marsasak dilibashon tu tanggurung ni Tuhanki. Ida ma nunga mabugang be. 0 manisia na di siulubalangari nda patut endehonomu;



Ende no. 81, 3        BL. 185

Bugang sada tanggurungmu Di na hona linsing  i
Hamamalum ni bugangku Na di rohangki do i
Ho do gabe binuraan Au dapotan hangoluan
Ala ni hupuji Ho Tung  marribu hali do


Dipaula so diida ho do Tuhanki, nunga dilasahi ! Tajomtajomna I suga ni susang duri i.
Amang, i ma hape gabe tumpalmu ale Tuhanku ? Amang, dangolna i, tung tolong, sanggar na marbarutu i ma gabe tungkotmu ? Nunga disoro tolong i, nunga dilasakhon tu sungsang duri na di simanjujungana i. Ah dangolna i. nunga manirisi jala manetehi songon aek na sian jenggar. Mudar na sian simanjujung ni Tuhanki. Pareso ma, nunga marhimpalhimpal be simanarupna i. ai marbirsahan do tusi mudarna i. Patut ma hape diendehon angka na porsea i, Sungsang duri ditumpalhon panginsahi i tu Ho. Jala tolong dilibashon tu ulum pasiak Ho. I ditaonhon Ho Tuhanku ala ni hajungkatonhu, ala ni hupuji Ho Tuhanku tung marribu hali do.
0 Latus, 0 sintua ni malim, tumagon ma di ho si barnabas sipartodos i sibunu jolma panggunturi i ?
Anggo tusi songon na didok ho do, muli ma damang, topot ma jabum di na nidokmu “tagonan si Barnabas dipalua”.
Padosa nasumalin i dihasiholi ho ? Hape anggo Jesus na so marpipot i ingkon soroonmu jala tijuranmu ? Ingkon lasahanmu ? Ingkon leaanmu ? Ingkon pasikasiahonmu ? Aha tagamon rugim ale, dibahen Jesuski ? Nda holan laba dohot pasupasu do na ro sian Tuhanki ? Giahan ho di na tama ale sintua ni malim ?
0 Jesus, tu dia tagamon mabaor sude mudarmi ? Anggo tung tu sunge do, nda magopo ma i ?
Nunga sap mudar simanjujung ni Tuhanki, aha ma bahenonku mangapusi i ? Tung pinapung pe sandok saputangan ni manisia, ndang tuk be anggo mangapusi i. Rohangku, roham nama na boi mangapusi i. Silamotonhu nama na tuk manghois i. Nunga marsapusapu mudar simanarup ni Tuhanki. Ala ni i patut do ingkon endehononku :


Ende no. 78, 1     BL. 158

   O ulu na sap mudar  Binaen ni bugangMi 
    Na sian jangarjangar Sisungsang duri i
    O ulu hatongamon Hian do tumpalMi  
    Ditaon Ho haleaon Ho naeng sombaonki?

            Ida ma, tung pasombusombuonmu dope
soldadu i ? Nunga loja, nunga maheu Tuhanki, alai
pulut do roham ale soldadu palaluhon tanganmu na
gintal i tu salop ni Tuhanki. Aha manggitik roham
umbahen ingkon pastaponmu dope simangarudop ni
Tuhanki ? Na so adong do habidingan ni tanganmi ?
 Pasombu tagas ho tu Tuhanki na so ra mangalo i,
na songon birubiru na sai hohom maradophon
sigustingi ibana ? 0 Jesus birubiru ni Debata, laho
ma Ho ? 0 Jesus, diparsipal pe Ho, sai manaonnaon
do Ho. Ndang manang manghuling pamanganmu.
Songon birubiru na hohom maradophon jolma
sigustingi ibana. Tung na so dibuha Ho do
pamanganmu. Ndada na so tarbahen Ho nian
tutu padirihon lobi lobi sian sampuludua loksa
surusuruan laho mandopang angka panggunturi i,
alai manaon do Ho ! 0 Jesus birubiru ni Debata,
borhat ma HO ? Patut ma tutu didok angka na
porsea i. Na lao do birubiru i mamorsan angka dosa,
 ni nasa hajolamaon i di benget ni rohana. Diporsan
do sahitta i, dilehon do dirina i tu tangan ni pamunu,
ditaoni do na bernit i ro di na tos hosaNa i, didok
naneng porsanonhu.

K o o r.

0, ale tondingku, patangkas ma na niae ni Tuhanki,
pareso ma luhutna sap mudar do dagingna, sai hir
hodokna i, modar sude dagingna.

I.             Gabbata.

   Gabbata, na so olo do ho hona tijur umbahen na pabalionmu tijur ni natorop i tu bohi ni Tuhanki ? Pamanat ma pamangan ni soldadu I, so diboto be manang tu dia bahenonna tijur na nialap ni dosana sian sitalbeonna i. Ida ma, nunga dipahure sialap ingkauna I songon na mambebeati. Dipambursikhon ma ijurna tu bohi ni Tuhanki. Bohi na lambok malilung, bohi na basar i. so hea marhalingking i ala ni na muruk, sai ellem do i. Hape, ida ma, nuaeng nunga sap tijur be i. Bohi na minar i, so jumpang harungkut ni late dohot hosom disi gari tu siseannaso hea pola salpu hata ni i. Gariada tahe sai lamot do bohinaro di na laho mamuri patnasida pe ujui. Anggo nuaeng nunga marlangan i, jala sap tijur do. Paputus ma roham mangendehon:

B.E. No. 78, 2              BL. 158

 O bohi parsinondang Na sangap situtu
 Beasa tung marlangan Sap ijur hurumMu ?
       Tung aha ma alana Umbaen homur mataM ?
       Na mintop  do sondangna Di na lao tos hosaM.

II.          Via dolorosa.

   Nunga nirimpu montok ma na masa i. 0 Jesus, ndang tinagam ingkon marudut be anggo marnida hinadagol ni na niaem i. Hape, hape, bereng ma o manisia, nunga disoro jala ditogu Jesus i songon birubiru na tinogu tu pamotongan huhut manetehi mudarna i. Via Dolorosa, lapng haberniton, padang harorobur. Nunga modar daging ni Tuhanki. Hape pamanat ma, boasa tung pasumbuonmu dope Tuhanki mamorsan silangna i ? Tiang na balga. Naung pinasamban i. hape nuaeng ingkon ampe ma i tu tangkuhuk ni Tuhanki na so marnangon i be Nunga maheu dipasipalsipal, so malo mangguit be idaon. Alai tung unduk do manuhuk silang i. Bereng ma, nunga borhat induk ni soldadu ni halak Rom. Nunga dienjak hodana natuit i. ihut do tusi angka soldadu marlotomlotom patna i sian las ni rohanasida be rap dohot angka sinjatana pe. Hape adong ma deba muse di pudi ni I maniop papantulis panuratan ni sala ni na hona uhum i. Pajenek ma, jaha ma, didok disi Jesus Nazarenus Rex Judaiorum manang dipapendek INRI. Lapatanna, Jesus na sian Nasaret Raja ni Jahudi. Ihut ma muse tusi Jesus na mamorsan silang i ni udurhon ni angka na torop rap dohot sarongkanan nari soridalu.
   Ah, ndang hapalang be suraksurak ni sintua ni malim i rap dohot sintua ni natorop i dohot angka siboto surat pe, ai nunga disuhung be Jesuski. Ndang adong be aloalo nasida di rohana. Hape, hape nunga mulai angkahitir simangarudop ni Tuhanki. Nunga daoldaol simangidona na maniop silang i, nunga marjogal simanaru i. nunga telluktelluk be simanjojakna i. ida ma, nunga naeng tungkap Ibana. Nunga sonsam Tuhanki tu jolo dionjar silangna na borat i. Hape marpalait dope muse samboksambok na marugasugatu dagingna I mandik asa hisat. Alai ndang tarbahen be, ndang marnangon be.
   Nadng tarpaidaida angka inaina. Boruboru parbaria na mangihuthon Jesus I be na masa i gabe marsaburan ma ilunasida be tumatangis mangandungi Tuhanki. Hape ruar dope panurirangon sian simangkudap ni Tuhanki mandok unang ma Ahu tatangis hamu ale boru Jerusalem, dirimuna dohot anakhonmuna ma. Ndang dirina disarihon jumolo, alai natorop i do na rumingkot. Anggo Ibana dipatutoru do jala gabe pangoloi paima mate, pola tarsilang.
   Dia ma dalan ninna rohani soridalu i, anggo silang i, ingkon do sahat tu Golgata. Tuani ma disi si Simon halak dagang pangaranto na sian Kirene i. Dohot paksa, gabe ibana ma digogoi nasida mamboan silang i. Idaon songon na asiroham di Jesuski ale soridalu. Hape, ndada na marasi ni roha ho hape, alai asa tung ingkon sahat do Jesuski tu partangkurahan I didok roham asa tung haru diparsilangkon.
   Nangetnanget, tuat ma nasida sian dolok Zion i. Nangkok ma muse tu robean ni partangkurahan i.
   Nunga madok sahat nuaeng … ida ma … nunga sirungum sude angka natorop I asa haru diida nasida be dipajalhon Tuhanki.

III.       Golgata.

Nunga dipajongjong silang ni Tuhan i.
Golgata – Gulgoleth – Gulgutha, lapatanna partangkurahan. Agan pe adong dua nari na tarsilang i, i ma angka parjahat di Golgata on, ndang adong laho roha ni halak painondur tusi, ai pangalahop naung somal do sisongon i. Alai anggo tu silang ni Tuhanta i, silang na so hea masa dope i, halongangan bolon do i. Anak ni Debata tarsilang ? Tarsilang ? 0 Golgata, Golgata, boasa ma gabe partangkurahan ho ? – ia tung sian rupam pe tarida do nian, ai madabu tulpang tu gambo, mardomu do rupa tu pangalaho. Ia rupam, nda mardomu do tu pangalahom ? Gariada tahe, tardok do madabu gorga to gambo, mardomu do goar tu pangalaho. Goarmu pe Golgata, lapatanna partangkurahan. Aha ma tagamon umbahen songon i goarmu ? Adong na mandok, ho do ninna na manabunihon tangkurak ni si Adam na parjolo i, hape ba laos ho muse ma naeng manabunihon nang tangkurak ni si Adam na paduahon i ?Pulut ma roham naeng manabunihon tngkurak ni Tuhanki ? Boasa ma pasombuonmu soldadu i marhobar mambuat tongkokna dohot labangna na ganjang i ? Amang, ida ma, ditinggalhon dope i, tarhona dope tahe na deba mambuat tuak anggur na marsaor pogu. Amang, nda gabe songon ubat sipamate pangkilalaan ma i asa unang diae Tuhaki di rohana na bernit i ? Alai dirimpu ho ma ale jaloon ni Tuhanki anggur sipalensemmi. Nda dibereng ho ditulak do silehonlehonmi ? Ai dung didai, ndang dijalo Ibana jala ndang olo Ibana manginum.
   0, ale manisia ni siulubalang ari, tung tuak anggur na marsaor pogu ma hape silehonlehonmu tu Jesus na mamorsan dosam i ? Ianggo ahu, ingkon hululi ma aek sorbajati laho pasombu uas ni Tuhanki.
   Nuaeng palaluonmu ma tanganmu na girgir manongkok I ale soldadu ? Ai sadia huroha dijalo ho upam manongkokhon labangmi ? Boasa ma pasombuonmu simanjojakna na ringgas manglangka laho marjamita i nuaeng ditambat ? Amang, ida ma nung dibuat labang na ganjang i. Tung sohitir do tanganmi ale soldadu maniop labang na songon i ganjang ? Nunga dipadonok ho tu tangan ni Tuhanki, ida ma nunga diantuk dohot tongkokna tu silang i. 0 Jesus. Simangidom na sai mamasumasu i. ingkon labangon ma i ?
   Amang, nunga marlajak mudar i sian simangidona i, maniris dohot sian simanjojakna i. Dangolna i, bernitna i, porsukna i, ndang na holan hansit be i, alai nunga tung mangarontan i nuaeng. Tama ma taongkuhon i di bagasan rohanta di na taendehon ende on :

Ende no. 81, 5        BL. 185

   Tung tanganMu dohot patMu Ditorusi labang i
   Jadi tiris ma mudarMu Sian hau parsilang i,
    I do mual paridian Di au jolma na hansitan. 
   Ala ni hupuji Ho Tung marribu hali do.

   Nunga lam tu nangkokna mata ni ari. Ida ma nunga pukul sia manogotna. Nunga jongjong be silang  ni Tuhanki. Nunga gantung Jesus anak ni Debata di hau pinarsilang. Sungkot tu langit, so dais be tu tano, nunga di tongatonga Ibana. Saut ma Ibana nuaeng gabe sipadomu jolma na di rura partangisan on dohot Debata Amanta parholong na di surgo hasonangan i.
  
   Hape ihut dope muse duanari parjahat tarsilang mangkaliangisa. Ida ma riburna i angka painondur i. Angka sintua ni malim dohot siboto surat, sintua ni natorop i rap mangupirupirhon uluna be huhut mandok : Pe Ho, na mangalohai bagasjoro i jala na pajongjonghonsa di bagasan tolu ari. :Palua dirim jala mijur ma Ho sian hau na pinarsilang i”.

   Nang dung gaung Tuhanki ale sintua ni malim, ndang sombu dope roham ? Boasa sai babaanmu dope ? sai pambebeatanmu dope huhut mandok : “palua dirim, molo na tutu Ho Anak ni Debata, mijur ma Ho sian hau pinarsilang i ?

   Angka soldadu i pe dohot do pauruuruhon Ibana. Dibuat do abit ni Tuhan i, dibagibagi ma, didabu dope tondungna tu sampesampena i. 0pat do soldadu i, ba, diparopat ma abitna. Alai tading ma sampesampeNa, Kituna do goarna. Tondung ma dibahen laho marbagibagi. Ndang ala ni malom martondung i ale soldadu, ndada ala ni parenta ni induk i, alai tung na pasauthon lomo ni roha ni Debata do i, ai na tarsurat do “dibagi do abitna, tondung do dibahen taringot tu sampesampe”.

   Gari donganna na targantung i tahe, parjahat na sumalin i, dohot do mangaleai Ibana. Asa nunga tung sange sude horong manimpalhon insakinsak tu Ibana.

   Alai, alai sangkababa hata pe ndang adong dibuha pamanganNa. Dipaula so dibege do soara ni natorop i. Tongtong do hata holong haruar sian pamanganna. Tuani ma disi ho aleparjahat na sadanari, ai muba do roham siala ni silang ni Tuhanki, tuani ma ho maminsang donganmu parjahat i. Tabo do hatam i mandok : “Ndang dihabiari ho Debata, atik pe rap hona uhum hita, o Jesus, ingot ahu dung sahat Ho tu harajaonmi”.

   Nian anggo roha mandok. Nda mangontahi ma bugangna i. Hape anggo Tuhan i tenang do marsoara sian gilang i. Silangmi, silangmi i do haluaonki.

Ende no 86, 5 SILANG NA BADIA            BL. 67

5.   Silang na badia i Ho do lombulombungki
      Molo puas hodokki Di na suda bohalhi
      Di sude sitaonon i Ho ma lombulombungki.


Bege ma nunga mangkuling Jesus, on do hataNa sian silang i:

“Ale Amang, marpamuati ma roham mida nasida, ai ndang dibot nasida na binahennasida i”.

Ndang dao Debata sian Ibana. Songon panghataion ni na padopadop bohi do soara ni Jesus, didok ma : “Ale Amang, marpamuati ma roham …..”
            Nda harua sian mata mual holong ni roha do i ? Ise ma na tyuk mandok songon i ? Halak na mangalasahi Ibana, na manilangkon i, diondihon dope jala diparamothon. Aut ahu songon i Tuhan nunga nunga dohononku “ale Amang sai luluhon ma pambahenannasida i tu ahu”. Dohononku ma, “ale Debata, parbadahon ma badangku”. Hape anggo tung Ho, gok holong do. Haholongan na badia sian Tuhan Jesus i, sai songgopi sai bongoti roha dohot tondingki.
            Ai ndang diboto nasida na binahennasida i. Aha be nian na so diboto sintua ni malim i, alai dipaula so diboto be do. Hape agan pe songon i, ndang na marnamontok holongna i, bagas pe laut , umbalga do holongna i, timbo pe langit, tumimbo do holongna i.

            Situtu do hatangkon tu ho, sadari on do ho rap dohot au di Paradeiso.

            Tu parjahat na di siamunna i do nian hata on. Alai tu ho dohot tu ahu do deba pangonaina.
            Nda hata sipangalambohi tondi do i ? Aut datu ahu, dohononku ma, sideangpangulonan ma i. lapatanna pangalapan hosa loja. Sian dia ma tagamon boi puas hata sisongon i ? Holan sian mata mual haluaon i do i. Ndang olo masohot mual haluaon i mamaorhon pasupasu tu na paubahon rohana. Agan pe di tano on tarbege soarana, alai anggo isina, nunga di paradeiso, i do umbahen didok : “sadari on do ho rap dohot Ahu di paradeiso”. Agan pe di hau i dope ho gantung ale parjahat, alai ala dipauba ho roham, ala ni i nunga tubu haum di paradeiso ni Debata. Sonangna i ho, nda patut ma endehononmu nian : Sonang dilambung Jesus, sonang na ro tusi. Unang be ho mabiar lao mandapothon i. Tongtong dijaouhon Jesus, sai ro ma ho tu Au. Tadingkon haholomon jala haposi Au.

            Ndi ma inang anakmi, ndi ma ianangmi.
           
            Ndang dipalingkang inana sian Si Maria i antong tampuk ni pusupusuna naung gantung di silang i. Dipamanat Jesu do i, didok ma : “ndi ma inang anakmi”.
           
Nda jamita parsaoran na rongking do i ? Asa marpartalian hasadaon ganup na porsea di Ibana, nirahut ni silang i. Nunga mandaodao jongjong angka na mananda Jesus i. Songon i muse nang angka parompuan na mangihuthon Ibana sian Galilea. Beha ma tahe, ndada ttiala roha, ai gari si Petrus pe, pola do dipambuburahon dirina paboa na so ditanda Jesus i. Masihaishon api sian gurunggurung na do ninna rohana be. Alai, ianggo si Maria inana i, rap dohot paribanna dohot si Maria Kleopas dohot si Maria Magdalena, jongjong do di lambung ni Jesus na disilang i. Ndang tarpaberengbereng Jesus be ina pangintubuna i, songon i muse nang inanan si Maris, ndang tarpaidaida be anak sinuanbena i.

Disi dilabashon soldadu i lasaklasakna i tu Jesus, disi do songon na ditutuphon ulosna i tu simanjujungna unang dipaidaida i. Holan disi dipadonok soldadu i tu Jesus anakna i, nunga marlobok taroktokna manadok :“aha ma tagamon na naeng behenonna ?” Ua dompon ma roham inang aut adong anakmu na songnon sagak ni panabian laho ne tu toru ni situmandok, nda ingkon maheu ho paidaidahonsa ? Ndang tarurupi si Maria be, holan iluna i nama diporo pola hira na mahiang pariluiluanna. Mamereng i ma Jesus, gabe marsoara mandok, ndi ma inang ankmi, pos ma roham, pir ma tondim.


Mauas Ahu.

Di jolo ni on dilehon do nian siinumon, alai ndang dijalo hape nuaeng dipangido. Nda saut do songon na tarsurat di Padan na Robi hian taringot tu Ibana di na nidok ni par-Psalm i “Merus do gogongku songon ngarngar, jala lohot do dilangku di langitlangit ni pamanganku jala tu orbuk ni hamatean dipapodom Ho ahu”. Jesus mual hangoluan ni boru Samaria I, nuaeng gabe ma uas. Songon na dipurun dihilala, mamiltak mataniari, mangontahi ma bungang I, lam sidung mudarna mardurusan sian bugang i. Modar ma dihilala. Songon na sungkot nama dihilala sialap ingkauna.
Ala ni mohopna gabr dijouhon Jeus ma “mauas Ahu”. Asa saut do sombu uashu ia mauas pe Jesus i. Ndang pola be dohot ahu muse majouhon di ujung ni langkangku “mauas ahu”. Tutu godang na huhauashon di portibion na mangilas on, alai nuaeng gabe sombu ma sudena I ala naung diporsan Jesus di silangna huhut mandok “mauas Ahu”.




Eloi,Eloi Lama sabctanei.

Ale Debatangku, Debatangku,boasa tung tadingkononmu Ahu ? Nunga songon halakhalak na tarpunjung, songon tandian na hapuloan Jesus di silang i. Dibereng humaliang, holan Ibana nama na punjung di hau i. Tua dia ho ale angka sisean na sai rap dohot Ibana nasailaonna i ? Nunga tu dia ho ale Petrus ? Nda ho do na so tupa tadingkononmu Ibana ? Nunga tu dia ho ale Lazarus ? Nunga tu dia ho ale angka na bosur siala roti sisaotik na sia Jesuski ? Tu dia ho ale Manisia ?
Diida ma tu ginjang, songon na dipatait Debata Bohina. Dungi mangangguk badar ma Ibana. Anggukbadar na badia do on mandok : Eloi, Eloi Lama Sabactanei. Ale Debatangku, Debatangku, boasa tung tadingkononmu ahu ? Ndada na mamurai, ndada na mandele manang mamulasi Jesus di anggukan on. Asa tung paltak do bagas ni panghaholongi ni Debata di panghophopna i di hita, ai songon i ma bernit ni sitaonon i ala ni dosanta. Ala ni i angkadotdot ma ho ale tondingkuangkahitir ma ho umbege anggukbadar na badia i, ai ho hian do tama manganggukhon i ala ni hajahatonmu, hape nunga dijoloani anak ni jolma i manganggukhonsa.


Ale Amang, tu bagasan tanganMu ma hupasahat tondingKu.

Jesus na burju marama i, Jeus anak sipangloi i, ndang dung manghalupahon amana na di surgo i. Sian mula ni ulaonna sahat ro diujung ni ngoluna, sai tong do ngolu na marpandapotan tu Amana i. Nuaeng pe ndang tu hamatean i diodothon Tondina. Ndang lupa Ibana pasahathon arta na umarga i tu Amana. Dipagomgomhon do tu Amana na di surgo i tondina i, didok ma : “Ale Amang tu bagsan tanganmu ma hupasahat tondingKu”. 0 hamu huria ni halak kristen na badia, nunga dijoloani Anak ni Debata soaram manjouhon asa diingot ho pagomgomhon ngolum dohot tondim tu tangan ni Amanta na di surgo i. Sintong do molo taprhatopot marhite ende ni angka na porsea i :

BE. 383.      ADONG DO AMA.   BL. 383         
1.      Adong do Ama na di surgo i,Tuhan Jahowa Debatan ta i.
Di jou do au, na lao ma au tu Ama na di surgo i.
Lao ma au, lao ma au tu na di surgo i,
Lao ma au, lao ma au tu na di surgo i.
Di jou do au na lao ma au tu Ama na di surgoi.
Nunga marujung.

Aha do na marujung ? Nunga marujung angka ulaon dohot paraloanna i. Nunga marujung nang silangna i. nunga marujung sitaononna i. Andorang so dipaunduk dope simanjujungana i, nunga mulai mandle mata ni ari i marsinondang gabe mangholom ma sandok tano on :
Ndang tapaidaida mata ni ari i be Tuhanki na sai gantung i. Songon na maila mata ni ari I marnida bohi ni na sai marsinondang nasailaon. Disonggak sinondang ni asi ni roha ni Jesus I do sinondang ni mata ni ari I, ujungna gabe dipaholom mata ni ari I ma dirina. Molo adong sian hamu ale jolma manisia parhapistaran portibi mandok : “gerhana ni mata ni ari do I” uji ma paresohon tu tingkina manang na cocok do I ? Jempek do alus tusi mandok, ndang. Molo adong dope sian ho ale portibi na mangilas mandok, timus ni dolok marapi na mapultak do I, tangihon ma pandok ni pande bisuk mandok, ndang. Antong aha do I ? Mangholom mata ni ari I, gabe mangholom ma sandok tano on. Gabe songon na alang so tarida na am Tuihanta I di silang i. Ale mata ni ari, boasa so manghidop be ho ? Tagamon naung ditatap ho do na so manghidop be simalolong ni Tuhanki ? Nunga mamirong humalian. Disi ma dipagogo, dipangiar Jesus siaraNa mandok : “ Nunga marujung”, jadi tos ma hosana.

Mangkuling ma giringgiring 7 hali lambatlambat, jongjong ma sude di bagasan hahohomn martangiang. Di na huhut mangkuling giringgiring, dipalu ma organ mansai angonangnon Ende no. 335, Bl. 50.
Dung sidung giringgiring mangkuling, laos mulai ma dipagogo soara ni orga, huhut laos tingki jonjong dope sude mangendehon :

Ay. 1.  Jesus ki Tuhanki, sipalua tondingki,
     0 na bernit ma ditaobn Ho Tuhanku di
     silangmu.
     Di na lho tos hosam, di na laho tos hosam.

Ay. 2. Beta hita tu Tuhanta na gantung di Golgata,
    Sai tajangkon ma hatana na mamboan
    haluaon,
    Di tondim ale amang, di tondim ale amang.
        
(Dung sidung ende on, hudul be ma hohom satongkin)

Nunga tos hosa ni Jesu i. Nunga marujung be dibahen Ho ale Tuahn. Alai ida ma, nunga laos godang naung jumolo borhat mangihuthon Ho sian bagas ni halak Kristen di portibi on. Sian rus ni huria on pe nunga torop na laho mandapothon Ho. Beha nunga rap ho ale haholongan dohot Jesusmi naung jumolo borhat sian ho ? Aha do labangku sian hamamatem i ale Jesusku ? Aha ma upangku sian padangharoburanmi ale Tuhanku ? Ingot ari hamamatem ninna angka na porsea na parjolo i. Pasolhot ma hamamatem amang,  iang tu hamamate ni Jesus i. Ia hamamatem ale Jesus, gabe hamamateni hamateanhu do i hape. Ia hamamtem ale Jesus, gabe pintu hamasuhanku do i tu surgo hasonangan i. Ianggo Letnan ni soldadu na manjaga pamajalan i, gabe dipuji do Debata, ninna do, tutu do halak on na tigor rha, jadi sude natorop i na marluhut mainondur, masitompuk andorana be do marnida na masa i laos mulak ma.

Ale angka ama parsinuantunas, ale angka ina parsinuabeu, ale angka siadosan, tagan so mulak hita sian punguan na hohom on, jongjong ma hita di toru ni silang ni Tuhanta i marrujiruji. Di lambungmi o Jesuski, tung na mardame roha i, maporus holsoholsoki lam tu tiurna rohangki. Lam ganda las nang gogongki dung Ho hutanda Jesuski.

Tama manghorhon las ni roha do di hita hamamate ni Jesus on, ai diungkap do di hita dalan tu haheheon sian hamamatenta dohot sian hinambor ni naung jumolo monding sian hita pe. Nuaeng pe, patut ma hita manompuk andoranta be laos mangendehon, ala ni i jongjong ma hita saluhutna.

B.E. No. 78, 3   O’ ULU NA SAP MUDAR            BL. 158

3.Au on tama o Tuhan, manaon na tinaonMi.
      Dosangku di diporsan Ho na tarsilang i
       Sai tatap ale Tuhan, au na dijoloMon.
       Huhut sai patuduhon, basaM tu rohangkon.       

Rap ma hita mandok tangiang : Ale Amanami ….

Ale Amanami na di banua ginjang !
Sai pinarbadia ma GoarMu !
Sai ro ma harajaonMu !
Sai saut ma lomo ni rohaM di banua tonga on songon na di banua ginjang !
Lehon ma tu hami sadari on hangoluan siapari !
Sesa ma dosanami songon panesanami di dosa ni dongan na mardosa tu hami !
Unang hami togihon tu pangunjunan !
Palua ma hami sian pangago ! 
Ai Ho do nampuna harajaon dohot hagogoon ro di
hasangapon saleleng ni lelengna. A m e n.

Pasupasu :

Didongani Asi ni roha, talup ni roha
Dohot dame sian Debata Amanta
Dohot sian Jesus Kristus Anak ni Ama i ma hamu
Marhitehite hasintongan dohot haholongon.



Amen 3x.


Lapatan ni angka hata na hurang somal tapangke.

Ama parsinuantunas                -           ama naung marianakhon
Ina parsinuan beu                    -           ina naung mardakdanak
Siadosan                                  -           haha, anggi, tunggane
Parpangarudok                        -           parpamatang
Sirajaibot                                 -           iboto/boru
Simarimbun                             -           hulahula/ bonaniari
Anggukbadar                          -           tangis na gogo situtu
Sibijaon                                   -           ibebere
Parsilungunon                         -           sitaonon
Marsinunuton                          -           mangandunghon hinadangol
Siulubalangari             -           hasiangan
Hundul pualpualon                 -           ndang marhasoan
Situmalha                                -           abara
Sitangkingon                           -           abara
Silamoton                                -           ateate
Pasombutagas                         -           balas dendam
Ompuapi                                 -           tunggane boru
Busisaon                                  -           ndang sonag pangkilaan
Marsijuguhon                          -           marrapot
Matanggak                              -           mabiar
Sitengar dibanua                     -           bodil
Simandorpi                              -           tanggurung
Simanarup                               -           obuk
Sitalbeon                                 -           bibir
Simangido                               -           tangan
Simanjojak                              -           pat
Mangarontan                           -           mangontahi huhut mohop
Aek sorbajati                           -           aek tabar
Sideangpangulonan                 -           paradianan
Sagak ni panabian                   -           anak sasada
Tu toru ni situmandok             -           tu hamatean
Sileapon                                  -           sitaonon




Tidak ada komentar:

Posting Komentar