Amos
8 : 4 – 7
A. Patujolo
Andorang
so masuk hita tu hatorangan, jumolo tangkas parrohahononta patujolo ni buku
manang turpuk Amos. Di Israel Utara do si Amos mangula songon panurirang, atik
pe huta hatubuanna di Tekoa, di daerah Jehuda. Di Abad pa-8-hon ma i, di tingki
ni Raja Jerobeam marhuaso di Israel Utara, jala Raja Uzia marhuaso di Juda (
1:1). Mansai posi do parniahapan ni masyarakat tingki i di Israel Utara, ala
panggosagosa ni angka na mora dohot angka pejabat tu masyarakat na pogos, so
marlangku uhum, so adong keadilan, ndang hea manghuling angka pemimpin agama
laho maminsang angka kesewenang-wenangan. Satahi do angka na mora dohot pejabat
laho manggosagosa angka na pogos. Ndang diulahon natoras be patik ni Debata (
2:4), masa do manggadis jolma ala ni sapasang sipatu ( 2:6), jotjot masa angka
penyimpangan sexual ( 2:7). Ndang mararga jolma i dibahen angka parhuaso. Angka
pejabat mengarampok tano ni angka na pogos songon na masa di tingki ni si Ahab
( 1 Raja 21). Ala ni saluhutna i, dipatudos si Amos do angka pejabat di tingki
i “ songon lombu” na so umboto hasintongan ( 4:1).
Taringot
tu paragamaon ndang mararga ugamo di tingki i, ai toropan angka jolma di tingki
i manomba Debata Baal ( 2:8). Ndang adong kebebasan marugamo, jala diorai
pejabat angka panurirang manghatai ( 2:12). Marragam dope angka na so uhum di
Israel dohot Juda di tingki i, ala ni i ma hehe si Amos songon panurirang
disuru Debata laho manghatahon hasintongan, pasahathon pinsangpinsang tu angka
na sangap dohot penguasa. Ndang lomo rohangku mida ari rayamuna, jala magigi
ahu mida peleanmuna ninna Debata (5:21-22). Alai na dihalomohon rohangku,
“Margilinggiling ma songon aek uhum i, jala hatigoran songon sunge na so olo
marsik” (5:24). Ala ni kondisi na songon i, si Amos manoarahon pertobatan
nasional, asa sude lapisan masyarakat pajongjong uhum, patindang hatigoran
dohot hasintongan, ai i do dihalomohon Debata.
Nunga
leleng marmusu halak Israel dompak halak Palistim laho mempertahanthon tano
Palestina. Ditingki ro Raja Hazael sian Aram na marporang dompak Israel sian
timur-laut, dibahen halak Palistim ma i kesempatanna laho mamorangi halak
Jahudi dohot Israel sian Barat laut. Talu do halak Israel, jala ditaban halak
palistim do sude halak Israel hatiha i asa dipasahat tu halak Edom, dungi
gabe hatoban do halak Israel i jala digadisi do nasida tu halak Misir marhite
halak edom. Ido umbahen marpogos halak Israel i. Molo halak Edom ima angka
pinompar ni si Esau haha ni si Jakob (Israel). Alai lam balga ma harajaon
Asyur, jala ditaluhon ma Harajaon Aram, ala ni i gabe malua ma Israel na
ginomgoman Raja Jerobeam II, lam denggan ma harajaonna dohot bangso i, tamba
godang do angka na mora, alai tong do adon na pogos, ala so godang
sipaotooto na mangonsop mudar ni angka donganna marhite na mangaotootoi.
Selengkapna tauhal ma turpuk on.
B. Hatorangan
1. Ayat 4 – 6 : Didok do hata “manuhor” diayat 6, molo tajaha
muse di bindu 2: 6 didok do disi “digadis”, sian saluhutnai sadalan doi
pandohan i ndang na maralo; ai di tuhor jala digadis angka na mora i do halak
na pogos i na gabe hatoban, siala ndang mampu be na pogos i manggarar utangna,
nang pe metmet, ido umbahen rela do nasida manggadis dirina asa gabe hatoban ni
angka na mora i. Jala dibahen angka na mora i do gabe mangalului parlabaan sian
dalan disongon i. Ido umbahen didok roha na mora i di ayat 5 i : “Andigan pe
ulaning salpu poltak ni bulan asa manggadis eme hita? Andigan salpu dohot * ari
Sabbat, asa tarungkap sopo paremean? Laho pametmethon solup, jala pabalgahon
arga dohot mangansi marhite sian * hatian si paotooto.” Didok “pametmethon
solup; dihata Indonesia didok “mengecilkan efa (sada ukuran hirahira 40 liter),
dungi hata “pabalgahon arga” di hata Indonesia didok “membersarkan syikal” (ima
sada timbangan na metmet, hirahira 12 gram, na jotjot dipangke angka panuhor
laho manimbang sere dohot perak ala hatiha i ndnag adong dope alat panuhor
hepeng (jaha; 1 Musa 23:16). Dungi hata “hatihan sipaotooto” dihata Indonesia
didok : “curang dengan neraca palsu” ima marhite na manipu ukuran ni timbangan
gabe ndang hot. Jadi asing ni na mangotootoi ukuran dungi argana pe tung mansai
balga dibahen. Dungi di ayat 6 i dipaboa do pangalaho nasida na pamasukkon
lapung singkat ni eme.
2. Ayat 7: uhuman tu angka jolma na mangulahon sipaotooto.
Ndang halupahon ni Debata pambahenan nasida na jat i tu halak Israel. Nunga
marmangmang Jahowa tu hamuliaon ni si Jakob, na mandok angka pinompar ni
si Jakob ima Israel. Hamuliaon ni si Jakob manang Israel martudutudu do i di
Debata. Alai molo tajaha di Pslam 47:5 asing do dilapati ima na mandok : tano
Kanaan). Ihut ni i nunga dipabotohon Debata HataNa taringot tu uhuman agoan
hosa tu angka na manaban halak manang donganna, ima na tarsurat di 5 Musa 24: 7
“Tung sura adong jumpang sada baoa na mamangus sahalak sian angka
hahaanggina, sian halak Israel tahe, laos diparhatoban ibana manang digadis, ingkon
marutang hosa pamangus sisongon i, asa tung siap bahenonmu hajahaton sian
tongatongami”. Godang do sian tongatonga ni bangso i na so unduk tu uhum ni
Debata, jal a angka na mora i mangahut paruntungan sian angka na pogos jala
paporsukporsuk ngolu ni na pogos i. Ala ni i ma marhite angka panurirang ni
Debata paboahon angka uhum na koras tu angka halak Israel na mora i ( jakah.
Jes.1:21-25; Jer.17:11; Am.4:1-13; Mi.2: 1-5; Hab.2:6-8; Zak.7:8-14)
C. Sipahusorhusoron
1.
Molo jinaha barita di bulan na salpu
di media dunia maya, dipaboa do peningkatan ni ekonomi ni masyarakat Indonesia
sahat tu 250%. Alai tung so boi dope dohonon nunga ndang adong be na pogos, ai
tong dope adong halak na pogos ditonga ni masyarakatta. DI huta manang di kota
sai jumpanganta dope godang angka na pogos. Hape molo hea tabege ende ni
parande Koes Ploes ; “Orang bilang tanah kita tanah surga, tongkat kayu dan
batu jadi tanaman”. Ima syair lagu na manindanghon hamoraon ni bangsonta
Indonesia on. Hape tabereng godang do angka na pogos. Jala adong sada keluarga
na mate maningkot ala ni pogosna jala parir ni ngoluna. Na mora do
negaranta on alai mansai godang dope na pogos. Jadi sai hira manuk na mate
dibagasan ni sopo do. Hape Tuhan Jesus mandok "Songgop do tu ahu Tondi
ni Tuhan i, ai dimiahi do ahu, mamboan barita na uli tu angka na pogos.”
(Lukas 4:18). Asa laos songon i ma angka siihuthon Jesus i mangasahon TondiNa i
hita mangulahon prasuruonNa i laho manogunogu angka na pogos, angka na dangol,
jala na pinasiaksiak angka na mora i. songon na nidok ni Jesus di Mateus 25 :
40 “Dung i alusan ni Raja i ma nasida: Situtu do na hudok on tu hamu; Nasa na
binahenmuna tu sada sian anggingku angka na metmet on, na tu Ahu do i dibahen
hamu”.
2.
Apostel Paulus mandok di 2 Korint 8:
14 ; “Anggo saonari ditomutomu na lobi na di hamu ma na hurang di nasida,
asa ditomutomu nang na lobi na di nasida na hurang di hamu, asa gabe dos!”
Sian pandohan i naeng ma taruli pasupasu angka na na tardok na pogos, ido alana
Jesus mandongani sude do jolma, ndada holan na pogos tong do dohot na mora,
tujuanna ndaa na “menjilat” Jesus disi tu na mora i songon si Zakeus, alai asa
boi marhite angka na mora i taruli pasupasu nang angka na pogos, ido diok Jesus
tu sahalak na mora i di Mateus 19:21: Jadi ninna Jesus ma mandok ibana: Molo
naeng sun denggan ho, laho ma ho manggadis artami, parlehon tu angka na pogos,
asa mararta ho di banua ginjang; dung i ro ma ho mangihuthon Ahu!. Ala ni i
tarjou do hita laho patuduhon kepedulianta tu angka na pogos dohot na
manghajongjonghon hatigoran dinasida, asa disi ma tarida holong ni Debata. Alai
ndang gabe sada hal na mendidik na pinatuypa pamarenta sinuaeng on ima BLSM, ai
na pamanjahon masyarakat doi, dohot patubu halosohon. Molo dijalo anak dekke,
unang dilehon dengke, bulus dilehon hail. Namarlapatan molo naeng mangurupi na
pogos hita naeng ma marbisuk, asa bantuan manang pangurupionta i unang bersifat
parsatongkinan alai bersifat mendidik dohot membangun ma. Boi doi marhite na
mangajari berkarya dohot berdikari asa marhite i ma taruli pasupasu angka na
pogos i, dungi mangajari nasida taringot tu hasintongan dohot hatigoran nang di
lingkungan masyarakat, huria nang negara pe. Amen.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar