MINGGU, 03 AGUSTUS 2025
VII
DUNG TRINITATIS
1. Marende : BE No.
14 : 1 – 2 “PUJI HAMU JAHOWA
TUTU”
2. Votum
: A.XV.A.7 – D.XIII.42
3.
Epistel : Kolose
3 :
5 – 11
4. Marende : BE No.
826 : 1 “GOHI AU TUHAN”
5.
Jamita : Parjamita 1 : 12 – 14
GABE
JOLMA NA IMBARU DI BAGASAN KRISTUS
Andul tumabo (lebih nyata) do angka
turiturian (sejarah) manang parsorion ni ngolu (kisah nyata)
begeon sian angka dongan naung hea mengalami maradophon na so hea dope
manaonsa. Isarani sian na pogos gabe
mamora, sian na susa gabe marsangap, sian naung leleng mangae sahit gabe taruli
hamamalum, sian na hol (mandul) gabe sopar (torop mamoppar), dlna.
Baliksa, jut do roha adong pangkataion, so hea ditangihon, so hea disaksihon,
so hea dihangoluhon alai dipanghationna hira na hea ma ditangihon, hira na hea
disaksihon dohot dihangoluon (dialami). Raja Salomo uju manggurithon
buku Parjamita on, tangkas do angka rumang ni parngoluon i godang naung dialami
ibana, umbahen na sahat ibana tu panimpuli, dipamanat (diteliti) do
gurit-gurit ni ngolu ni jolma, i pe asa boi dibahen ibana angka jamita
nadisuratna di buku Parjamita on.
Ditatap Parjamita on do, torop na masa di hasiangan
on, jala didok na laho salpu jala alogo sambing do saluhutna i. Boasa di dok Raja
Salomo angka ragam ni ngolu dohot ragam na hinangaluthonna i alaogo sambing?
Raja Salomo mangarajai saleleng ni 30 taon (961-931
andorang so Kristus). Jolo dipanghilalahon ibana do paet-tonggina na mangolu i,
jala songon nanidokna i, jolo dipatangkass, dipamanat (diteliti) do
gurit-gurit ni ngolu ni jolma, i pe asa boi dibahen ibana angka jamita
nadisuratna di buku Parjamita on. Jadi di tingki umurna lam matua do disurat
Raja Salomo isi ni buku Parjamita on, songon patuduhon naung godang sira
digugut ibana, hira-hira taon 935 andorang so Kristus.
Pandohan “Jala diringkoti rohangku do nian
manulingkiti dohot mangarisik mardongan hapistaran (hikmat, Heber: hokma)
saluhut angka na tarjadi di hasiangan on (di bawah langit)”,
mamboan si Salomo sahat tu panimpuli, uloan hangaluton do sude na i jala laho
salpu, boasa?. Dipaboa si Salomo aha naung diula ibana, i ma: 1) manulingkiti
dohot mangarisiki mardongan hapistaran (bisuk/hokma) saluhut angka na
tarjadi di hasiangan on. 2) mangida saluhut jadijadian angka na tarjadi di
hasiangan on. Si Salomo patupa dirina gabe sada peneliti, penyelidik ulung
jala gabe pengamat na luar biasa. Ndang pola dipajongjong
ibana laboratorium kimia manang laboratorium teknologi, alana na
disulingkit, dirisik jala diida ibana angka na marpardomuan tu hajolmaon (sosial
– masyarakat) do, taringot tu angka hasomalan ni jolma, angka naniula ni
jolma, dohot angka aha na naeng hasilhonon ni jolma, i ma nanidokna “na
tarjadi”, “na masa”.
Toho do i, ulaon manulingkit, mangarisik, marnida (mamereng,
mengamati) sada ulaon na diampehon Jahowa do i tu jolma, asa boi botoon
ni jolma i, nunga aha namasa, natarjadi, angka aha bonsirna, angka dia
sibahenon mameop na denggan sian namasa/natarjadi i, jala aha muse sibahenon
mangambat angka na roa na tubu sian natarjadi i, huhut mamastihon aha
sibahenon asa boi lam tu majuna, jala angka na lam tu dengganna na naeng
tarjadi muse. Nang nuaeng on hira so adong do mahasiswa na tammat gabe sarjana,
ianggo so jolo mambahen penelitian (di lapangan manang di perpustakaan
manang marhite wawancara, manang marhite na mambahen angket). On do ulaon na
ummaol. Jala si Salomo mangaku, ia ulaon meneliti, i ma ulaon
hangaluton, jala mambahen adong muse sihangaluthononhon. Ai hasil ni penelitian
do muse udutan telition. Luluan anti-these tu these nung dapot ni
najumolo, asa boi muse dapot these naimbaru, nadumenggan. Hasintongan naung
ditiop i gugaton marhite hasintongan na so haru diparrohahon angka na parjolo
i, asa boi dohonon muse hasintongan nasumintong. Songon i marudut-udut, umbahen
ulaon on gabe ulaon hangaluton na marudutudut. Molo tingkos-tingkos do ulaon
manulingkit, mangarisik dohot mamparrohahon (mengamati) (= meneliti,
penelitian) i diulahon dohot dihalojahon nang pe ngalut, ganup hasil ni penelitian
marguna situtu do i tu hajolmaon. Ai hasil ni penelitian mangonjar
jolma i maju, jala ndang be sai monjab di hakoloton dohot di anga bangko-bangko
najolo ni ompu nasida.
Toho do nidok ni si Salomo i, nang pe ulaon penelitian
na mamboan hasil na denggan i nunga dihangaluthon situtu, (1)
“saluhutna i laho salpu do”, “magopo”, “marisuang” (LAI-TB: sia-sia) (2)
marrumang songon “pangeahion di alogo sambing” (menjaring angin) do i.
Boasa? Ala hasil ni penelitian i patimbohu so tardungdung gabe so tarpangke;
manang ndang dope sahat tu panimbangion na tingkos situtu, manang adong muse ro
dipudina hasil na lobi tingkos. Tongtong do hasil penelitian i hatontuan na sementara,
jala molo dung ro hasil penelitian na imbaru gabe so tarpangke be naung
nihangaluthon maneliti na parjolo i. Jadi naung nihangaluthon i di tingki
nasalpu, laho salpu do i, ai nunga ro naimbaru. Songon nidok ni Batak Toba:
Mumpat talutuk, sesa gadugadu; salpu uhum (these, hasintongan) na buruk, ala
nunga ro uhum (these, hasintongan) na imbaru. Molo mangeahi (manangkup) alogo
(na so tarida) (menjaring angin) hira na so marguna, hira na so marhasil
do sapintas lalu. Hape molo malo manangkup alogo, dapot do alogo i, jala
mansai marguna do alogo i, alai ndang sai torus marguna i, ingkon diombushon do
muse. Manangkup alogo do molo marhosa, alai hosa/alogo natinangkup i ndang boi
palelenghu di paruparu (orakorak), ai ingkon ombushonon do i asa
ganti muse dohot alogo naimbaru. Songon i do torus marsoringsoring. Sian
pangantusion on, ndang ringkot angka peneliti naimbaru marhansit ni roha molo
these (temuan) naung dapotna i diganti dohot these (temuan)
naimbaru, hasil penelitian ni peneliti namangihut. (Patudos tu Parj.1:16-17 i)
Diboto raja Salomo do, ia sude naung
nihangaluthonna i, laho salpu do sude. Jut rohana, ala olatni i do naboi
dapotna, i ma olat ni naolo salpu i. Hape disangkapi/dirajumi rohana do asa
ingkon dapotna nian angka na hot salelengna manang angka na so olo salpu,
hasil ni naung hinangaluthonna i. Asa na hot salelengna i pangkeon ni angka
jolma na ro sian pudina. Biasana angka penemuan-penemuan di ilmu
pasti dohot teknologi do na olo “hot saleleng”na (songon penemuan ni James Watt
(taringot tu listrik); penemuan ni Albert Einstein (taringot tu Relativisme);
hasil temuan na manontuhon berat Jenis ni ganup benda na adong; manang angka
rumus-rumus kimia; dalil-dalil ilmu pasti). Ianggo penemuan di ilmu
sosial do, pasti do ndang hot salelengna, jala pasti do ro angka teori
naimbaru mangganti naung leleng i. Jut do roha molo sai “naolo salpu do boi
dapot”, alai ingkon sabar do iba disi, ai olat ni i do na dilehon
zaman/partingkian. Ingkon sabar do, molo holan na olo salpu i do na boi
tadinghonon tu jolma na ro umpudi (generasi na mangihut). Holan na sian
Jahowa do na hot ro di saleleng na.
Siholsohonon, i ma songon hinolsohon ni si Salomo:
ise pabotoboto atik halak napistar (na marhikmat) manang halak naoto do na
mewarisi manang na gabe tuan ni angka naung dapot marhite angka
nahinangaluthonna i. Molo halak napistar do na manguduti angka naung
dapot i, marlaba dope angka naung manulingkit, manarisik asa sampe dapot
naniwarishonna i. Jadi ikkon ajaran, latihon jala topaon do angka generasi na
mangihut, asa gabe akka jolma na marbisuk/ napistar/namarhikmat, na tolap
mangwarisi/manean naung dapot i, jala pahembanghonsa, asa gabe arga naung dapot najolo i. Molo naoto do na gabe
pewaris ni na dapot i, gabe lam maup do hajolmaon bahenon ni i. Ai bolonghoonon
ni naoto i do naung dapot ni na jumolo sian ibana, ala niotona, ai so diboto
manggunahon i be, jala pijom do rohana pahembanghon napinungka ni naparjolo i.
Molo dibolonghon naoto i do nadenggan na dapot ni najumolo sian ibana,
gabe marisuang ma hangaluton naung niula/niae ni angka na jumolo. Ingkon songon
nidok ni Batak Toba i do. Ompu raja di jolo martungkot siala gundi; naung pinungka ni najumolo ingkon
patureon/padengganon ni naumpudi, ikkon tolap sundut na umposo patupa
haimbaruon lam tu ulina (“pembaharuan yang transformatif”).
Antong, aha na ma parsaulian (faedah) ni
jolma sian sude ulaonna dohot sian domdamdomdam (keinginan) ni rohana
taringot tu na hinangaluthonna (jerih payah) di hasiangan on? Martua do
jolma molo boi dope ibana marhangaluton laho patupa angka nadenggan tu
ngoluna sandiri dohot tu halak. Molo pe gumodang di halak angka
hasil/guna ni nanihangalutton i, i do siparhatuahononhon. Toho do i, tetap do
gumodang di halak hasil ni nanisari ni sahalak naporsea sioloi hata ni Tuhan.
(misalnya: sinari ni amanta di sada keluarga gumodang do di halak, ndang di
dirina, i ma di ripena, di anakhonna, di tondongna, di dongan sahutana). Sadia
ma ianggo di ibana sandiri. Songon nidok ni si Salomo i do. Paling ma,
boi ibana mangan dohot minum denggan dohot pasonang rohana mangihutihut i
ulaonna naung hinanagaluthonna i. Ianggo parsaulian na dumenggan di ngolu on, i
ma molo boi angka jolma na asing sonang jala marlas ni roha mandai dohot
manghasonanghon hasil ni naniula ni tanganniba. Molo so songon i do, ndang lam
tu dengganna hajolmaon. Alai molo boi do didai halak na tabo sian hasil ni
naniulaniba, i do natumabo jala i do mambahen lam tu dengganna hajolmaon.
Tabereng ma angka parsaulian na dapot ni angka na marprestasi sian
tonga-tonga ni pangihut ni Yesus Kristus na burju. Contohna dung lam mamora si
Bill Gate marhite usahanya Microsoft, ngolu na paling bahagia di ibana i ma na
boi angka napogos mandai sian hasil ni usahana i. Songon i do nang perusahaan
na wajib mangalehon Corporate Social Responsibility (CSR) laho mangurupi rakyat napogos. Nang pe gabe holan alogo
sambing angka pambahenan na songon i, tong do ikkon siulahonon ni jolma i, asa
lam tu dengganna hajolmaon on. Ai memang na laho salpu do portibion dohot
pinarhagiot ni rohana, alai ingkon ulahonon jala hangaluthonon ni jolma i do
mambahen nadenggan, ai i do dipangido
Jahowa sian angka na manghabiari Ibana. Parange sisongonon do parbue ni
haporseaon naung imbaru dibagasan Kristus, Manusia baru di dalam Kristus. Amen.
Diskusi:
a.
Hea do adong na hinangaluthonmu (penemuan, jeri
Lelah), hape laos marisuang, ndang digunahon lumobi angka sundut na umposo?
b.
Boha do dalan (cara) asa lam diargahon
sundut na mangihut (Generasi berkelanjutan) angka na hinangaluthon (penemuan,
inovasi) i?
- Marende
: BE No.464 : 1 – 2 “HUBOAN MA
DIRINGKU”
- Tangiang
: sian ruas na ro
- Marende
: BE No. 485 : 1 – 2 “DONGANI
AU TUHAN”
- Tangiang
: sian na manjabui
- Marende
: BE No. 730 : 1 – 2 ”SAI
PATAU MA AU TUHAN” (Pelean)
- Tangiang
Ale Amanami – Pasupasu
Pdt. Rudi Simaremare, S.Th.
(Pendeta HKBP Resort Aek Kanopan)
Tidak ada komentar:
Posting Komentar