Kamis, 26 Juni 2025

Jamita : Parjamita 1 : 12 – 14 GABE JOLMA NA IMBARU DI BAGASAN KRISTUS

 MINGGU, 03 AGUSTUS 2025

VII DUNG TRINITATIS

 

1.     Marende : BE No. 14 : 1 – 2 “PUJI HAMU JAHOWA TUTU

2.     Votum     : A.XV.A.7 D.XIII.42

3.     Epistel       : Kolose 3 : 5 – 11

4.     Marende : BE No. 826 : 1  “GOHI AU TUHAN

5.   


 Jamita      : Parjamita 1 : 12 – 14

 

GABE JOLMA NA IMBARU DI BAGASAN KRISTUS

 

Andul tumabo (lebih nyata) do angka turiturian (sejarah) manang parsorion ni ngolu (kisah nyata) begeon sian angka dongan naung hea mengalami maradophon na so hea dope manaonsa.  Isarani sian na pogos gabe mamora, sian na susa gabe marsangap, sian naung leleng mangae sahit gabe taruli hamamalum, sian na hol (mandul) gabe sopar (torop mamoppar), dlna. Baliksa, jut do roha adong pangkataion, so hea ditangihon, so hea disaksihon, so hea dihangoluhon alai dipanghationna hira na hea ma ditangihon, hira na hea disaksihon dohot dihangoluon (dialami). Raja Salomo uju manggurithon buku Parjamita on, tangkas do angka rumang ni parngoluon i godang naung dialami ibana, umbahen na sahat ibana tu panimpuli, dipamanat (diteliti) do gurit-gurit ni ngolu ni jolma, i pe asa boi dibahen ibana angka jamita nadisuratna di buku Parjamita on.

Ditatap Parjamita on do, torop na masa di hasiangan on, jala didok na laho salpu jala alogo sambing do saluhutna i. Boasa di dok Raja Salomo angka ragam ni ngolu dohot ragam na hinangaluthonna i alaogo sambing?

Raja Salomo mangarajai saleleng ni 30 taon (961-931 andorang so Kristus). Jolo dipanghilalahon ibana do paet-tonggina na mangolu i, jala songon nanidokna i, jolo dipatangkass, dipamanat (diteliti) do gurit-gurit ni ngolu ni jolma, i pe asa boi dibahen ibana angka jamita nadisuratna di buku Parjamita on. Jadi di tingki umurna lam matua do disurat Raja Salomo isi ni buku Parjamita on, songon patuduhon naung godang sira digugut ibana, hira-hira taon 935 andorang so Kristus.

Pandohan “Jala diringkoti rohangku do nian manulingkiti dohot mangarisik mardongan hapistaran (hikmat, Heber: hokma) saluhut angka na tarjadi di hasiangan on (di bawah langit)”, mamboan si Salomo sahat tu panimpuli, uloan hangaluton do sude na i jala laho salpu, boasa?. Dipaboa si Salomo aha naung diula ibana, i ma: 1) manulingkiti dohot mangarisiki mardongan hapistaran (bisuk/hokma) saluhut angka na tarjadi di hasiangan on. 2) mangida saluhut jadijadian angka na tarjadi di hasiangan on. Si Salomo patupa dirina gabe sada peneliti, penyelidik ulung jala gabe pengamat na luar biasa.  Ndang pola dipajongjong ibana laboratorium kimia manang laboratorium teknologi, alana na disulingkit, dirisik jala diida ibana angka na marpardomuan tu hajolmaon (sosial – masyarakat) do, taringot tu angka hasomalan ni jolma, angka naniula ni jolma, dohot angka aha na naeng hasilhonon ni jolma, i ma nanidokna “na tarjadi”, “na masa”.  

Toho do i, ulaon manulingkit, mangarisik, marnida (mamereng, mengamati) sada ulaon na diampehon Jahowa do i tu jolma, asa boi botoon ni jolma i, nunga aha namasa, natarjadi, angka aha bonsirna, angka dia sibahenon mameop na denggan sian namasa/natarjadi i, jala aha muse sibahenon mangambat angka na roa na tubu sian natarjadi i, huhut mamastihon aha  sibahenon asa boi lam tu majuna, jala angka na lam tu dengganna na naeng tarjadi muse. Nang nuaeng on hira so adong do mahasiswa na tammat gabe sarjana, ianggo so jolo mambahen penelitian (di lapangan manang di perpustakaan manang marhite wawancara, manang marhite na mambahen angket). On do ulaon na ummaol. Jala si Salomo mangaku, ia ulaon meneliti, i ma ulaon hangaluton, jala mambahen adong muse sihangaluthononhon. Ai hasil ni penelitian do muse udutan telition. Luluan  anti-these tu these nung dapot ni najumolo, asa boi muse dapot these naimbaru, nadumenggan. Hasintongan naung ditiop i gugaton marhite hasintongan na so haru diparrohahon angka na parjolo i, asa boi dohonon muse hasintongan nasumintong. Songon i marudut-udut, umbahen ulaon on gabe ulaon hangaluton na marudutudut. Molo tingkos-tingkos do ulaon manulingkit, mangarisik dohot  mamparrohahon (mengamati) (= meneliti, penelitian) i diulahon dohot dihalojahon nang pe ngalut, ganup hasil ni penelitian  marguna situtu do i tu hajolmaon. Ai hasil  ni penelitian mangonjar jolma i maju, jala ndang be sai monjab di hakoloton dohot di anga bangko-bangko najolo ni ompu nasida.

Toho do nidok ni si Salomo i, nang pe ulaon penelitian  na mamboan hasil na denggan i nunga dihangaluthon situtu, (1) “saluhutna i laho salpu do”, “magopo”, “marisuang” (LAI-TB: sia-sia) (2) marrumang songon “pangeahion di alogo sambing” (menjaring angin) do i. Boasa? Ala hasil ni penelitian i patimbohu so tardungdung gabe so tarpangke; manang ndang dope sahat tu panimbangion na tingkos situtu, manang adong muse ro dipudina hasil na lobi tingkos. Tongtong do hasil penelitian i hatontuan na sementara, jala molo dung ro hasil penelitian na imbaru gabe so tarpangke be naung nihangaluthon maneliti na parjolo i. Jadi naung nihangaluthon i di tingki nasalpu, laho salpu do i, ai nunga ro naimbaru. Songon nidok ni Batak Toba: Mumpat talutuk, sesa gadugadu; salpu uhum (these, hasintongan) na buruk, ala nunga ro uhum (these, hasintongan) na imbaru. Molo mangeahi (manangkup) alogo (na so tarida) (menjaring angin) hira na so marguna, hira na so marhasil do sapintas lalu. Hape molo malo manangkup  alogo, dapot do alogo i, jala mansai marguna do alogo i, alai ndang sai torus marguna i, ingkon diombushon do muse. Manangkup alogo do molo marhosa, alai hosa/alogo natinangkup i ndang boi palelenghu di paruparu  (orakorak), ai ingkon ombushonon do i asa ganti muse dohot alogo naimbaru. Songon i do torus marsoringsoring. Sian pangantusion on, ndang ringkot angka peneliti naimbaru marhansit ni roha molo these (temuan) naung dapotna i diganti dohot these (temuan) naimbaru, hasil penelitian ni peneliti namangihut. (Patudos tu Parj.1:16-17 i)

Diboto raja Salomo do, ia sude naung nihangaluthonna i, laho salpu do sude. Jut rohana, ala olatni i do naboi dapotna, i ma olat ni naolo salpu i. Hape disangkapi/dirajumi rohana do asa ingkon dapotna  nian angka na hot salelengna manang angka na so olo salpu, hasil ni naung hinangaluthonna i. Asa na hot salelengna i pangkeon ni angka jolma na ro sian pudina. Biasana angka penemuan-penemuan  di ilmu pasti dohot teknologi do na olo “hot saleleng”na (songon penemuan ni James Watt (taringot tu listrik); penemuan ni Albert Einstein (taringot tu Relativisme); hasil temuan na manontuhon berat Jenis ni ganup benda na adong; manang angka rumus-rumus kimia; dalil-dalil ilmu pasti). Ianggo penemuan di ilmu sosial do, pasti do ndang hot salelengna, jala pasti do ro angka teori naimbaru mangganti naung leleng i. Jut do roha molo sai “naolo salpu do boi dapot”, alai ingkon sabar do iba disi, ai olat ni i do na dilehon zaman/partingkian. Ingkon sabar do, molo holan na olo salpu i do na boi tadinghonon tu jolma na ro umpudi (generasi na mangihut).  Holan na sian Jahowa do na hot ro di saleleng na.

Siholsohonon, i ma songon hinolsohon ni si Salomo: ise pabotoboto atik halak napistar (na marhikmat) manang halak naoto do na mewarisi manang na gabe tuan ni angka naung dapot marhite angka nahinangaluthonna i.  Molo halak napistar do na manguduti angka naung dapot i, marlaba dope angka naung manulingkit, manarisik asa sampe dapot naniwarishonna i. Jadi ikkon ajaran, latihon jala topaon do angka generasi na mangihut, asa gabe akka jolma na marbisuk/ napistar/namarhikmat, na tolap mangwarisi/manean naung dapot i, jala pahembanghonsa, asa gabe arga  naung dapot najolo i. Molo naoto do na gabe pewaris ni na dapot i, gabe lam maup do hajolmaon bahenon ni i. Ai bolonghoonon ni naoto i do naung dapot ni na jumolo sian ibana, ala niotona, ai so diboto manggunahon i be, jala pijom do rohana pahembanghon napinungka ni naparjolo i. Molo dibolonghon naoto i do nadenggan na dapot  ni najumolo sian ibana, gabe marisuang ma hangaluton naung niula/niae ni angka na jumolo. Ingkon songon nidok ni Batak Toba i do. Ompu raja di jolo martungkot siala gundi;  naung pinungka ni najumolo ingkon patureon/padengganon ni naumpudi, ikkon tolap sundut na umposo patupa haimbaruon lam tu ulina (“pembaharuan yang transformatif”).

Antong, aha na ma parsaulian (faedah) ni jolma sian sude ulaonna dohot sian domdamdomdam (keinginan) ni rohana taringot tu na hinangaluthonna (jerih payah) di hasiangan on? Martua do jolma molo boi dope ibana marhangaluton  laho patupa angka nadenggan tu ngoluna sandiri dohot tu halak. Molo pe gumodang  di halak angka hasil/guna ni nanihangalutton i, i do siparhatuahononhon. Toho do i, tetap do gumodang di halak hasil ni nanisari ni sahalak naporsea sioloi hata ni Tuhan. (misalnya: sinari ni amanta di sada keluarga gumodang do di halak, ndang di dirina, i ma di ripena, di anakhonna, di tondongna, di dongan sahutana). Sadia ma ianggo di ibana sandiri. Songon nidok ni si Salomo i do. Paling ma,  boi ibana mangan dohot minum denggan dohot pasonang rohana mangihutihut i ulaonna naung hinanagaluthonna i. Ianggo parsaulian na dumenggan di ngolu on, i ma molo boi angka jolma na asing sonang jala marlas ni roha mandai dohot manghasonanghon hasil ni naniula ni tanganniba. Molo so songon i do, ndang lam tu dengganna hajolmaon. Alai molo boi do didai halak na tabo sian hasil ni naniulaniba, i do natumabo jala i do mambahen lam tu dengganna hajolmaon. Tabereng ma angka parsaulian na dapot  ni angka na marprestasi sian tonga-tonga ni pangihut ni Yesus Kristus na burju. Contohna dung lam mamora si Bill Gate marhite usahanya Microsoft, ngolu na paling bahagia di ibana i ma na boi angka napogos mandai sian hasil ni usahana i. Songon i do nang perusahaan na wajib mangalehon Corporate Social Responsibility (CSR) laho mangurupi  rakyat napogos. Nang pe gabe holan alogo sambing angka pambahenan na songon i, tong do ikkon siulahonon ni jolma i, asa lam tu dengganna hajolmaon on.  Ai memang na laho salpu do portibion dohot pinarhagiot ni rohana, alai ingkon ulahonon jala hangaluthonon ni jolma i do mambahen  nadenggan, ai i do dipangido Jahowa sian angka na manghabiari Ibana. Parange sisongonon do parbue ni haporseaon naung imbaru dibagasan Kristus, Manusia baru di dalam Kristus. Amen.

 

Diskusi:

a.       Hea do adong na hinangaluthonmu (penemuan, jeri Lelah), hape laos marisuang, ndang digunahon lumobi angka sundut na umposo?

b.      Boha do dalan (cara) asa lam diargahon sundut na mangihut (Generasi berkelanjutan) angka na hinangaluthon (penemuan, inovasi) i?

 

  1. Marende : BE No.464 : 1 – 2 “HUBOAN MA DIRINGKU”          
  2. Tangiang : sian ruas na ro                
  3. Marende : BE No. 485 : 1 – 2            “DONGANI AU TUHAN”   
  4. Tangiang : sian na manjabui             
  5. Marende : BE No. 730 : 1 – 2            ”SAI PATAU MA AU TUHAN”       (Pelean)
  6. Tangiang Ale Amanami – Pasupasu

 

 

Pdt. Rudi Simaremare, S.Th.

(Pendeta HKBP Resort Aek Kanopan)


Tidak ada komentar:

Posting Komentar