Minggu XIV Dung Trinitatis, 1 September 2024
Mangaradoti Tona Ni jahowa Berpegang Pada Perintah Tuhan
5 Musa 4:1-2,6-9
- Patujolo
Di goari do buku 5 Musa on ima Deutronomi sian
hata deutro dohot nomos marlapatan uhum manang patik bagian na paduahon. Laos
jamita na marudutudut sian si Musa, na jinamitahonna tu bangso Israel di tano
Moab, inganan paradianan nasida dung leleng marpindapinda di padang pasir, jala
sian tano Moab on naeng masuk nama nasida tu tano Kanaan laho maringanan di si.
Ditaringoti si Musa angka na masa di opat pulutaon na salpu.
Disosohon ibana ma tu bangso |, marningot
panogunoguon ni Debata di nasida di namamolus padang pasir jala dipodai nasida
asa marpangoloion dohot satia tu Debata. Huhut bagas do dipatorang di buku 5
Musa on taringot tu padan na binahen ni Debata tu bangso Israel uju so Sahat
dope bangso | taripar tu tano Kanaan Marhite padan na binahen ni Debata tu
bangsoNa i, asa naeng patuduhonon nasida hasatiaonna marhite na tongtong
mangaradoti dohot mangulahon patik dohot uhum i (4:1), manghaholong! |bana sian
nasa roha, laho mandapothon tano bagabaga i laho masuk tu kehidupan na imbaru.
Jala turpuk on ima naeng patoranghon tu hita, Debata memiliki tujuan dan maksud
khusus tu bangsoNa dung sahat nasida tu tano parjanjian (Kanaan). Laho mencapai
tujuan dohot maksud | ingkon adong do standard hidup yang tinggi, gaya hidup,
pola tingkah laku, standard moral dan perilaku na dumenggan di bangsoNa sian
angka bangso na adong di humaliangna. Aha ma standart hidup na nidok na? Ima
mangolu hombar tu uhum dohot patik ni Debata.
2.
Hatorangan ni Turpuk
a.
Ayat 1 Sai tangihon ma
aturan dohot uhum na pinodahon tu hamu.
Dibona i ayat on marhite hata nuaeng pe, | ma
sada hata laho mengunjungi, mambuat pangarimpunan ni panghataion naung 75
nipungka hian. Hata Syema (bahasa Batak tangihon ma, hata Indonesia dengarlah)
na marlapatan diparateatehon dohot dicermati, disimak jala diauhon tu roha,
ateate dohot pikiran. Ima na gabe alat control di saluhut jolma asa unang
madabu tu tindakan na salah. Aha do na ingkon ditangihon? Ima aturan dohot uhum
ni Jahowa naung jinalo ni ompunasida na jolo |, ima songon bohal ni bangso i
mangadopi bangso parbegu, asa unang tarela nasida tu haporseaon na lipe. Asa
boi nasida masuk tu tano naung diuarihon tu ompunasida (3 Musa 3:17).
Hata on dipasahat si Musa tu halak Israel secara
kolektif, sada do nasida di adopan ni Jahowa Debata na marhatopothon dohot na
mangoku tu Ibana asa dibege aturan dohot uhum naung diajarhon tu nasida, asa
dihangoluhon, diulahon marhitehite pambahenan. Sipaingot do turpuk on patotahon
taringot tu angka naung hea binege dohot niguruhon, niparsiajaran na salpu, ala
boi do ndang tangkas niantusan lumobi ma songon dia mangauhon/menerapkan i tu
parngoluon siapari. Mangulahon tora aturan dohot uhum na sian Debata do dalan
laho masuk dohot marnapunahon bagabaga ni Jahowa.
- Ayat
2 Ndang jadi ambaanmu jala ndang jadi oruanmu.
Boasa ndang boi ambaan dohot mangorui aturan
dohot uhum ni Debata? Ala nunga singkop be tora (aturan dohot uhum) ni Jahowa
naung niajarhonna, na so pola ringkot be tambaan manang oruan, alai na
rumingkot ima mangulahon hombar tu na pinagido ni tora i. Unduk tu Jahowa Debata,
na mambahen marasing Israel sian angka bangso na leban, dilehon do uhum tu
bangsaNa, uhum na tandi sian angka uhum na asing Jala didal nasida do parbue ni
hasolhoton tu Debata.
- Ayat
6-8; Radoti jala ulahon ma uhum dohaot patik i.
Mangaradoti dohot magulahon patik ni Jahowa,
naeng di bagasan hasatiaon. Halak na mangaradoti dohot na mangulahon i paboa na
manghaholongi Jahowa do nasida disi. Ingkon aplikasihonon ni bangso ni Debata
ma uhum dohat patik i asa lam marhabiaran situtu bangso na humaltiang dompak
nasida. Ai molo saluhut bangso i 76 mangaradoti uhum dohot patik ni Jahowa,
gabe lam pinargogoan ni Jahowa ma bangso |. Asa gabe bangso na Marhapistaran ma
nasida martimbanghon bangso na humaliangna. Bangso na bisuk dohot na pistar ima
bangso na pantas marroha. Cukup bijaksana mangadopi angka hamaolon di ngolu
siap ari. Ndang muramura be bangso i sumurut sian adopan ni Jahowa. Ima padan
naung diuarihon ni Jahowa tu nasida.
Mansai jonok situtu do Jahowa tu bangso na
niasianNa |, ai nunga sian na robi (di nasa panjouaon tu si Abraham) asa gabe
bangso na bolon jala habaoran ni pasupasu nasida tu bangso na humaliang. Songon
i ma nang padanNa tu sandok halak siiuhuthon Kritsus. Gok pasupasu jala las ni
roha do na satia manghaporseat Ibana
- Ayat
9; Radoti dirim jala parhamaol situtu tondim huhut pabotohon tu angka
sundut na umposo (mewarisinya kepada anak-anakmu).
Tondi pangarajaion diri i do na gabe sialoon mi
sandok na manghaposi Jahowa asa unang manimbil sian uhum dohot sian patik |.
Tontu jumpang hita |, molo sai tongtong maporus Nita tu Ibana. Unang lupa
kacang akan kulitnya Molo tung ro pe angka na denggan unang Lupa diri hita alai
sai tongtong tahamauliateon 1 tu Debata. Di saluhut pardalanan ni ngolunta
taingot ma tongtong Debata di jolonta, asa diiringiring jala ditogutogu hita,
unang lemba, alai tongtong dungo marnida pambahenan ni Debata di dirinta’ Pengalaman
ni haporseaon na mangaradot: dir:
dipanogunoguon ni Debata huhut mangolu di uhum
dohot patik ni Debata boi do i gabe tiruan (teladan) tu angka sudut naumposo
asa nasida pe sesudah kehidupan zaman ni angka natoras tongtong mangolu hombar
tu uhum dohot patik ni Debata. Laos i do na gabe warisan na boi diwarishon tu
nasida laho mangatus: holong ni Debata naung mangalehon tano perjanjian i tu
angka ompunasida.
3. Aplikasi
a.
Di bona ni turpuk on
manang piga hata “Nuaeng pe…tangihon ma”
Sada sososo paboa na ringkot do isi ni pandohan
on, ala pangarimpunan sian angka naung tinaringotan hian, jala naeng borhat ma
hita tu sada tindakan nyata/aksi di bagasan tingki on 77 “nuaeng-saonari”.
Manangihon ima sada hata ulaon na boi taulahon secara pribadi, mangungkap sipareon
jala mamparrohahon na nidok na manghatai. Manangihon termasuk do bagian ni
proses pembelajaran, gabe binoto jala niantusan ma dung dibege. Manangihon tora
- aturan dohot unum ni Debata, mansai ringkot do di bangso Israel, songon
syarat laho memasuhi jala manjalo bagabaga ni Debata. Parbue ni na managihon
ima mengulahon, gabe adong tarida dipambahenan.
- Boasa
pola manangihon? “asa mangolu’,
Tontu ingkon na dioloi do pandohan na parjolo |,
jala na marhadomuan do | tu otoritas ni Jahowa Debata silehon ngolu. Tumangihon
jala mangulahon na nidokNa ima hangoluan. Mangolu ima sada silehonlehon ni
Debata na mansai arga. Mangolu do jolma sian ganup Hata ni na ruar siang
pangamangan ni Jahowa, ndada holan sian sagusagu sambing (8:3).
- Ndang
jadi ambaan manang oruan tu hata naung ditonahon i,
Na patuduhon parasingan ni hata ni jolma dohot
hata ni Debata. Pahami ma tona manang hata ni Debata i secara murni. Ndang
ringkot ambaan marhite tafsiran yang aneh-aneh Uhum dohot patik ni Debata ima
pasupasu n! Debata na so bo! tarukur ni jolma. Di buku Joh 1:14 mandok “Gabe
daging ma hata i Jala maringan di tongatonga ni hita on jadi huida hami ma
hasangaponNa, i ma hasangapon ni anak sasada na sian Ama |, gok asi ni roha
dohot hasintongan.” Marhite Hatana mansai jonok do Debata tu jolma. Marhite
HataNa, Debata menyatakan hadirionNa, isi ni rohaNa dohot saluhut sangkap
haluaonNa tu hita jolma. Ala ni | do ndang adong debata songon Ibana na mansai
jonok tu bangsoNa (hita jolma). HataNa dohot uhumNa begitu sempurna dan adil
(ay.8)
- Ternyata
ndada holan managihon alai lobi tahe, didok do “radoti/lakukan”.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar