Kamis, 30 Januari 2025

Jamita : ESTER 5:1-8 SIAN NA TUMANGIHON DO RO HAPORSEAON

 

Minggu INVOCAVIT

Minggu, 9 Maret 2025

 


1.      Marende BE No. 565:1-2  Las Rohangku Lao Mamuji

2.      Votum            : A.VI/B1 – D.V/18

3.      Epistel             : ROM 10:16-21

4.      Marende BE. No. 25:1-2  HataMi Ale Tuhanku

5.      Jamita             : ESTER 5:1-8

 

SIAN NA TUMANGIHON DO RO HAPORSEAON

 

Torop do pardalanan ni angka na porsea di portibi on, ndang muramura. Sipata ingkon hira na mandalani dalan na marbatubatu do, jala mamolus dalan na tung maol. Sipata ingkon masa do angka hamaolon na so tarjalo roha, jala na boi tarbege do angka hata na suga tu sipareon. Boha ma sahalak siihuthon Debata hundul manang jongjong di situasi dohot kondisi na songon on? Molo pinasip, hira satolop di angka pangalaho dohot na masa i. Molo pintor tinudu jala niuhuman angka na masa dohot pangalaho na humurang i, na boi hatop do manghorhon mara tu diriniba nang tu na humaliang. Di son ma ringkot situtu haporseaon, lumobi bisuk na sian Debata, alani do lam arga hilalaon panogunoguni turpukon aithononta tu ngolunta, sian na tumangihon do ro haporseaon. 

 

Panghilalaan songon na di ginjang ondeng ma masa tu si Ester (goar Parsi, alai dihajahudionna margoar Hadasa). Ester, i ma boruni si Abigail, amangtua ni Mordahai halak Jahudi, na jumpangan asi ni roha dohot talup ni roha di jolo ni raja Ahasweros (Serses/Artahasasta) na mangarajai di Parsi (Persia) olat ni India sahat ro di Kus (127 luat). Magodang do si Ester dijoloni si Mordahai dung mate na toras na. Dipodai si Mordahai do ibana asa unang dipaboaboa na halak Jahudi ibana, ai songon bangso na maisolat nasida di tano Parsi godang do sijagaonnasida sian angka bangso na adong di tongatonga nasida. Dipabangkit raja Ahasweros do si Ester gabe raja (ratu) di harajaonna, laos dipabangkit rajai do na gabe induk ni naposona (setara Perdana Menteri )na margoar si Haman.

 

Songon dalan laho mambuat hasangaponna, dipatikhon si Haman ma marhite sahap ni raja i na ingkon sude jolma di harajaon ni si Ahasweros marsomba pola marsinggang di jolona (3:2). Hape ia si Mordahai (sisolhot ni si Ester) sahalak pinompar na sian Jahudi na dohot marulaon di bagas (Istana) ni raja Ahasweros, ndang olo marsomba tu si Haman. Gabe ditahi rohani si Haman ma mamunu si Mordahai ro di sude halak Jahudi digonggomanni harajaon Parsi hatihai (3:6).

 

 

Haman, i ma Sada halak na pinahundul ni raja Ahasweros (Serses), sumurung huasona sian angka induk na asing i ma, diharajaon Parsi. Haman, halak naung gabe sisombaon, jala i do tona ni raja i maradophon ibana. Alai  anggo si Mordahai ndang olo marsinggang manang marsomba tu ibana (3:2). Siala ni i ma tarrimas raja i, gabe dipangido ibana ma tu raja Ahasweros asa bunuon, ripashononna sude (dibunuh secara massal, genosida) halak Jahudi sian na bajar ro di na matua, sian posoposo dohot parompuan dibagasan sadari naung dibuhul, jala nunga dipabotohon tu sude  sangkap i marhite surat (3:13).

 

Siala ni i, di saluhut luat hasahatan ni hata dohot parenta i, masa do angguk badar, parpuasaon, partangisan dohot andung ni bangso Jahudi (4:3), jala torop marpahean di sirabun marulos tangka. Songon i ma parungkilon ni bangso Jahudi di hatiha i, jala dipajonok dirina tu jolo pintu jabu ni raja i. Dung i tarboto ma na masai tu pardihuta ni rajai, i ma si Ester (4:4-8), jala siala ni i asa tung dipangido asi ni roha ni rajai, mangondihon bangso Jahudi sian hamaolon dohot parungkilon bolon i. Ester, sahalak parompuan Jahudi na sai satia di ton ani ibotona Mordahai, jala parsiranggutonni haporseaonna tu Tuhan i dung jumolo marpuasa dohot tangiang pangondionna (4:16), tarjou sumarihon, humolongan tu donganna sahaporseaon, sabangso asa tu dirina sandiri.

 

Dung diboto si Ester na naeng masa hamagoan bolon tu bangsona Israel, disangkapi rohana do mambahen dalan asa malua bangsona Israel sian mara na balga i. Alani tung dihabaranihon ibana do ro mangadop raja i dijabuna nang so pola dijou raja i ibana. Sada ulaon na dokdok, jala so tung hona patik (undang-undang) ala beresiko tinggi do ulaon nanaeng dalanhononnai, ala boi do ditulak raja i haroroni manang ise pe molo so lomo rohana (4:11), molo di tulak, marlapatan talpe tu hamatean ma ngoluna. Disangkapi si Ester do patupahon sada panggalangon (jamuan makan) jala dipangido si Ester ma asa ro nian raja i tu panggalangon nanaeng patupaonna dijabuna. Hape tung ungkap do roha ni raja i manjalo haroroni si Ester dohot mangoloi pangidoanna huhut di dok: “Aha do na hurang di ho, ale Ester, jolma ni raja, jala aha do na pinangido ni roham? Sahat ro di satonga ni harajaon i ingkon lehononku do i tu ho” (5:3). Sada alus na lambok jala bagas panghorhonna, ai pola ro di satonga di harajaon i olo do rajai mangalehon tu si Ester. Satonga ni hadirionna, ai ala na adong do hinarajaanna umbahen na targoar sasahalak gabe gabe raja na sangap (pat Mark 6:23).

 

Di ari panggalangan na pinatupa ni si Ester, ndang pintor di dok si Ester aha na solot di rohana, gariada tahe dipangido ibana do tu rajai asa ro muse rap dohot si Haman marsogotnai tu panggalangon na naeng patupaonna. Nang pangidoan na paduahon ipe tongtong do dioloi rajai jala diulahi rajai mandok muse tu si Ester:” Aha do na pinangido ni roham, ingkon lehonon do i tu ho, jala aha do sihol ni roham ro di satonga ni harajaon i, ingkon pasauton do” (ay.6). Molo tapamanat di pandohan di ari parjolo diondolhon “ingkon lehonon”, hape diari paduahon nunga di dok disi lam di papos roha ni si Ester jolmanai paboa aha na naeng sipangidoon ni si Ester dang adong be pangambati gabe so saut oloan ni raja i.

 

Patar ma hilalaonta hadirionni si Ester, humolongan do ibana tu bangsona (Nasionalis) asa tu dirina. Tung pe pardihuta ni raja (ratu) ibana, sangap/respect, jala unduk/attitude do ibana tu tunggane dolina i ma raja Ahasweros. Ndada holan rupa ni Ester na uli tus, dohot do donda ni rohana, alani dibagasan hasabaron, habisuhon do ibana pasahathon pangidoanna dipanghilalaanna naung marsigorgor maradophon tahi ni Haman i. Aut sura marroha (marhadirion) portibi ibana, nda boi do guru lomona mangondolhon (memperdaya, ambil alih, take over) di tunggane dolina i, isarani tading mamarenta, mamaksa lumobi molo apala ringkot situtu tu dirina, horongna. Alai ndada pardihuta sisongoni si Ester, nang pe pola dua hali dilean Ahasweros peluang (3:3,6).

 

Mansai dok do do tutu manuhuk ulaon pajongjong hatigoran i manang manghatahon hatigoran i nang pe i ditongatonga ni rumatangga isarani antara suami dan istri, tarlumobi ma i molo marpardomuan tu jabatan manang panghobasion na berhubungan tu luar ni ruma tangga i sandiri. Alai dung tangkas panggalangon na pinatupani si Ester, jala rajai pe sai manulikiti na di rohani si Ester parnijabuna i; dihabaranihon si Ester ma pasahat na marsigorgor na dirohana i alai dohot roha na serep (7:3), pabotohon sangkap na jorbut sian si Haman, induk ni napaoso (Perdana Menteri) na i, nanaeng maniaphon, mamunu jala mangagohot (7:3) bangso Jahudi sian saluhut harajaon Parsi. Tarrimas ma raja i umbege, pola sanga ditadinghon inganan panggalangan i laho tu porlak (taman), dung mijur rajai muse, diparentahon ma si Harbona, manguhum Haman, induk ni naposo i gantungon di tiang arga 50 asta timbona na binahenni si Haman sandiri tu si Mordahai hape gabe tu dirina sandiri (7:7-10). Sai ditahi parjahat i do mangago hosani partigor, alai diparengkeli Jahowa do tahina i, ujungna mangago hosana sandiri (Psalm 37:12-13). Tangkas do uhumni Jahowa tu parjahat, jala halalasniroha tu na daulat (Psalm 53:6-7).

 

Laos dipasuang raja i ma hadirionni bangso Jahudi maringan disaluhut gonggomanni parsi marhite manongos bisoloit. Las ni roha ni Bangso Jahudi dipanogunoguonni Tuhan (Providenta dei) marhite Ester dohot Mordahai, dihalashon marhite ari rea Purim dihalashon marhite las ni roha, panggalangon pola marsipiringan na maraleale marningot pambahenanni Jahowa na so hasuhatan (9:19) siingoton sian sundut tu sundut. Tangkas do jumpa di ngoluni Mordahai lumobi si Ester, hatanI Tuhan:”Ai na marhamaolhon ngoluna, ngolu ni I do na mago sogot; alai na sumeahon ngoluna ala ni Ahu, I do jumpangan ngolu sogot” (Mateus 10:39). “Ai sipaoruon do ganup na patimbo dirina, alai sipatimboon do na paoru dirina” (Mateus 23:12). Amen.

 

Bahan Diskusi:

1)      Ahado na boi sitiruon sian si Ester songon sahalak: a) Parompuan (anakboru/gadis) b). Pardihuta (wanita/istri pejabat)  c). Parbangsoon (Warga Negara)

2)      Sasada ni si Haman, alai tuk do ibana naeng mangago sada bangso (genosida), boi do tarbayanghon hita pangontakna, holan 1% pe sian penduduk ni Indonesa on marbangko Haman? Adong do rumangni genosida (Kejahatan sengaja dan sistematis membantai secara massal) na taboto nuaeng di humaliangta? Molo adong aha ma rumangna, jala aha do lombulombu sipareahanta?

 

 

6.      Marende BE No. 724:1   Tuhan Baen ma Ngolungkon

7.      Tangiang sian na ro

8.      Marende BE No. 207:1  Sai Tiop Ma Tanganku

9.      Tangiang sian na manjabui

10.  P.Pelean huhut marende BE No. 697:1----  Molo Ho Do Huihuthon

11.  Tangiang panutup

 

Pdt Rudi Mardimpos Simaremare

Pdt HKBP Resort Aek Kanopan


 

Tidak ada komentar:

Posting Komentar