Senin, 19 Agustus 2024

Jamita Evangelium , 5 Musa 4:1-2, 6-9 , Mangaradoti Tona ni Jahowa

 

Minggu XIV Dung Trinitatis, 1 September 2024

Mangaradoti Tona Ni jahowa Berpegang Pada Perintah Tuhan

5 Musa 4:1-2,6-9




  1. Patujolo

Di goari do buku 5 Musa on ima Deutronomi sian hata deutro dohot nomos marlapatan uhum manang patik bagian na paduahon. Laos jamita na marudutudut sian si Musa, na jinamitahonna tu bangso Israel di tano Moab, inganan paradianan nasida dung leleng marpindapinda di padang pasir, jala sian tano Moab on naeng masuk nama nasida tu tano Kanaan laho maringanan di si. Ditaringoti si Musa angka na masa di opat pulutaon na salpu.

Disosohon ibana ma tu bangso |, marningot panogunoguon ni Debata di nasida di namamolus padang pasir jala dipodai nasida asa marpangoloion dohot satia tu Debata. Huhut bagas do dipatorang di buku 5 Musa on taringot tu padan na binahen ni Debata tu bangso Israel uju so Sahat dope bangso | taripar tu tano Kanaan Marhite padan na binahen ni Debata tu bangsoNa i, asa naeng patuduhonon nasida hasatiaonna marhite na tongtong mangaradoti dohot mangulahon patik dohot uhum i (4:1), manghaholong! |bana sian nasa roha, laho mandapothon tano bagabaga i laho masuk tu kehidupan na imbaru. Jala turpuk on ima naeng patoranghon tu hita, Debata memiliki tujuan dan maksud khusus tu bangsoNa dung sahat nasida tu tano parjanjian (Kanaan). Laho mencapai tujuan dohot maksud | ingkon adong do standard hidup yang tinggi, gaya hidup, pola tingkah laku, standard moral dan perilaku na dumenggan di bangsoNa sian angka bangso na adong di humaliangna. Aha ma standart hidup na nidok na? Ima mangolu hombar tu uhum dohot patik ni Debata.

2.                  Hatorangan ni Turpuk

a.                   Ayat 1 Sai tangihon ma aturan dohot uhum na pinodahon tu hamu.

Dibona i ayat on marhite hata nuaeng pe, | ma sada hata laho mengunjungi, mambuat pangarimpunan ni panghataion naung 75 nipungka hian. Hata Syema (bahasa Batak tangihon ma, hata Indonesia dengarlah) na marlapatan diparateatehon dohot dicermati, disimak jala diauhon tu roha, ateate dohot pikiran. Ima na gabe alat control di saluhut jolma asa unang madabu tu tindakan na salah. Aha do na ingkon ditangihon? Ima aturan dohot uhum ni Jahowa naung jinalo ni ompunasida na jolo |, ima songon bohal ni bangso i mangadopi bangso parbegu, asa unang tarela nasida tu haporseaon na lipe. Asa boi nasida masuk tu tano naung diuarihon tu ompunasida (3 Musa 3:17).

Hata on dipasahat si Musa tu halak Israel secara kolektif, sada do nasida di adopan ni Jahowa Debata na marhatopothon dohot na mangoku tu Ibana asa dibege aturan dohot uhum naung diajarhon tu nasida, asa dihangoluhon, diulahon marhitehite pambahenan. Sipaingot do turpuk on patotahon taringot tu angka naung hea binege dohot niguruhon, niparsiajaran na salpu, ala boi do ndang tangkas niantusan lumobi ma songon dia mangauhon/menerapkan i tu parngoluon siapari. Mangulahon tora aturan dohot uhum na sian Debata do dalan laho masuk dohot marnapunahon bagabaga ni Jahowa.

  1. Ayat 2 Ndang jadi ambaanmu jala ndang jadi oruanmu.

Boasa ndang boi ambaan dohot mangorui aturan dohot uhum ni Debata? Ala nunga singkop be tora (aturan dohot uhum) ni Jahowa naung niajarhonna, na so pola ringkot be tambaan manang oruan, alai na rumingkot ima mangulahon hombar tu na pinagido ni tora i. Unduk tu Jahowa Debata, na mambahen marasing Israel sian angka bangso na leban, dilehon do uhum tu bangsaNa, uhum na tandi sian angka uhum na asing Jala didal nasida do parbue ni hasolhoton tu Debata.

  1. Ayat 6-8; Radoti jala ulahon ma uhum dohaot patik i.

Mangaradoti dohot magulahon patik ni Jahowa, naeng di bagasan hasatiaon. Halak na mangaradoti dohot na mangulahon i paboa na manghaholongi Jahowa do nasida disi. Ingkon aplikasihonon ni bangso ni Debata ma uhum dohat patik i asa lam marhabiaran situtu bangso na humaltiang dompak nasida. Ai molo saluhut bangso i 76 mangaradoti uhum dohot patik ni Jahowa, gabe lam pinargogoan ni Jahowa ma bangso |. Asa gabe bangso na Marhapistaran ma nasida martimbanghon bangso na humaliangna. Bangso na bisuk dohot na pistar ima bangso na pantas marroha. Cukup bijaksana mangadopi angka hamaolon di ngolu siap ari. Ndang muramura be bangso i sumurut sian adopan ni Jahowa. Ima padan naung diuarihon ni Jahowa tu nasida.

Mansai jonok situtu do Jahowa tu bangso na niasianNa |, ai nunga sian na robi (di nasa panjouaon tu si Abraham) asa gabe bangso na bolon jala habaoran ni pasupasu nasida tu bangso na humaliang. Songon i ma nang padanNa tu sandok halak siiuhuthon Kritsus. Gok pasupasu jala las ni roha do na satia manghaporseat Ibana

  1. Ayat 9; Radoti dirim jala parhamaol situtu tondim huhut pabotohon tu angka sundut na umposo (mewarisinya kepada anak-anakmu).

Tondi pangarajaion diri i do na gabe sialoon mi sandok na manghaposi Jahowa asa unang manimbil sian uhum dohot sian patik |. Tontu jumpang hita |, molo sai tongtong maporus Nita tu Ibana. Unang lupa kacang akan kulitnya Molo tung ro pe angka na denggan unang Lupa diri hita alai sai tongtong tahamauliateon 1 tu Debata. Di saluhut pardalanan ni ngolunta taingot ma tongtong Debata di jolonta, asa diiringiring jala ditogutogu hita, unang lemba, alai tongtong dungo marnida pambahenan ni Debata di dirinta’ Pengalaman ni haporseaon na mangaradot: dir:

dipanogunoguon ni Debata huhut mangolu di uhum dohot patik ni Debata boi do i gabe tiruan (teladan) tu angka sudut naumposo asa nasida pe sesudah kehidupan zaman ni angka natoras tongtong mangolu hombar tu uhum dohot patik ni Debata. Laos i do na gabe warisan na boi diwarishon tu nasida laho mangatus: holong ni Debata naung mangalehon tano perjanjian i tu angka ompunasida.

3. Aplikasi

a.                   Di bona ni turpuk on manang piga hata “Nuaeng pe…tangihon ma”

Sada sososo paboa na ringkot do isi ni pandohan on, ala pangarimpunan sian angka naung tinaringotan hian, jala naeng borhat ma hita tu sada tindakan nyata/aksi di bagasan tingki on 77 “nuaeng-saonari”. Manangihon ima sada hata ulaon na boi taulahon secara pribadi, mangungkap sipareon jala mamparrohahon na nidok na manghatai. Manangihon termasuk do bagian ni proses pembelajaran, gabe binoto jala niantusan ma dung dibege. Manangihon tora - aturan dohot unum ni Debata, mansai ringkot do di bangso Israel, songon syarat laho memasuhi jala manjalo bagabaga ni Debata. Parbue ni na managihon ima mengulahon, gabe adong tarida dipambahenan.

  1. Boasa pola manangihon? “asa mangolu’,

Tontu ingkon na dioloi do pandohan na parjolo |, jala na marhadomuan do | tu otoritas ni Jahowa Debata silehon ngolu. Tumangihon jala mangulahon na nidokNa ima hangoluan. Mangolu ima sada silehonlehon ni Debata na mansai arga. Mangolu do jolma sian ganup Hata ni na ruar siang pangamangan ni Jahowa, ndada holan sian sagusagu sambing (8:3).

  1. Ndang jadi ambaan manang oruan tu hata naung ditonahon i,

Na patuduhon parasingan ni hata ni jolma dohot hata ni Debata. Pahami ma tona manang hata ni Debata i secara murni. Ndang ringkot ambaan marhite tafsiran yang aneh-aneh Uhum dohot patik ni Debata ima pasupasu n! Debata na so bo! tarukur ni jolma. Di buku Joh 1:14 mandok “Gabe daging ma hata i Jala maringan di tongatonga ni hita on jadi huida hami ma hasangaponNa, i ma hasangapon ni anak sasada na sian Ama |, gok asi ni roha dohot hasintongan.” Marhite Hatana mansai jonok do Debata tu jolma. Marhite HataNa, Debata menyatakan hadirionNa, isi ni rohaNa dohot saluhut sangkap haluaonNa tu hita jolma. Ala ni | do ndang adong debata songon Ibana na mansai jonok tu bangsoNa (hita jolma). HataNa dohot uhumNa begitu sempurna dan adil (ay.8)

  1. Ternyata ndada holan managihon alai lobi tahe, didok do “radoti/lakukan”.

Managihon uhum dohot patik ni Debata mansai uli do, alal molo holan manangihon do didok paotootohon diri do (Jak 1:22-23). Teori berguna bila telah dipraktekkan. Songon i do nang HataNa naung tatangihon ingkon taradoti do i asa marparbue. Haporseaon i pe songon i do: Anggo so adong pangulaonna, naung mate do hadirionna (Jak. 2:17). Pambahenan  ima bukti na boi dibereng, dinilai halak sian ngolunta. Praktek haporseaon | do na bo! mengalehon nilai tambah jala na boi mangalehon pengaruh na positif tu humaliangta. Pangaradotion di uhum dohot patik ni Debata nang Hata ni Debata ido identitas ni angka na porsea. Ala ni warisohonon ma i tu angka sundut naumposo, asa i na gabe panogunoguon tu nasida songon nabinahen ni si Musa tu bangso Israel, manguluhon dohot mangajari, asa polin marhaunduhon tu Debata. Amen

 

Tidak ada komentar:

Posting Komentar